Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Obecność Platona w filozofii europejskiej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Wskażesz główne idee myśli platońskiej obecne w filozofii europejskiej.
Omówisz główne założenia neoplatonizmu Plotyna.
Wskażesz elementy myśli Platona w filozofii św. Augustyna.
Omówisz inspiracje Platona dla nowożytnego racjonalizmu Kartezjusza.
Cele operacyjne. Uczeń:
omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej;
rozpoznaje wpływ starożytnej filozofii greckiej na europejską kulturę późniejszych epok, a zwłaszcza na literaturę piękną, naukę i religię;
identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.
Za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji. Następnie pyta uczniów, czy znane im są pojęcia platońskiego idealizmu i racjonalistycznego absolutyzmu. Jeżeli jest to potrzebne, nauczyciel wyjaśnia uczniom podstawowe założenia obu terminów.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Nauczyciel dzieli klasę na trzy zespoły. Każda z grup ma do opracowania jedno, przydzielone przez nauczyciela zagadnienie:
– gr. 1.: neoplatonizm – Platon;
– gr. 2.: Platon a św. Augustyn;
– gr. 3.: Kartezjusz a Platon.
Omówienie wyników na forum klasy.Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Mapa myśli”, a następnie odczytuje polecenia:
– Omów najważniejsze poglądy Platona, które miały wpływ na filozofię europejską.
– Wymień filozofów europejskich, dla których inspiracją był przede wszystkim platoński idealizm, oraz tych, którzy swoje założenia opierali głównie na platońskim racjonalizmie.
Uczniowie pracują w parach, analizując treść zadania, dyskutując i zapisując wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z kolegą lub koleżanką z ławki.
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia nr 5 i 6.
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Podbielski M., Platon [w:] Marcin Podbielski (red.), Literatura Grecji starożytnej, t. 2., Lublin 2005, s. 567–569.
Zieliński E.I., Giovanniego Reale nowa interpretacja myśli Platona, [w:] Agnieszka Kijewska, Edward Iwo Zieliński (red.), Platon. Nowa interpretacja, Lublin 1993, s. 12‑13.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Mapa myśli” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.