Scenariusz zajęć

Autor: Amanda Gałkowska, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jakie są zastosowania cukrów?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowym i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń:

1) pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia zastosowania monosacharydów: glukozy, fruktozy, rybozy, ksylozy i mannozy;

• omawia zastosowania disacharydów: sacharozy, laktozy i maltozy;

• omawia zastosowania polisacharydów: celulozy i skrobi.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika gadająca ściana;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w grupach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• zasoby multimedialne zawarte w epodręczniku;

• komputer z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• tablica interaktywna/tablica i kreda, marker;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel rozdaje uczniom etykiety produktów z ich składem, prosi też o wyłożenie swoich etykiet, które mieli przynieść. Uczniowie analizują skład produktów, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zawartość cukrów. Nauczyciel inicjuje dyskusję.

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół przedstawicieli monosacharydów, disacharydów i polisacharydów.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy zadaniowe, z czego zadaniem każdej jest opracowanie zastosowania cukrów. Uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału i grafiki interaktywnej. Prowadzący zajęcia rozdaje arkusze papieru A2/A3, mazaki. Nauczyciel monitoruje przebieg pracy uczniów. Po wyznaczonym czasie liderzy grup prezentują efekty pracy na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów. Przydział zadań:

• I grupa – zastosowania monosacharydów;

• II grupa – zastosowania disacharydów;

• III grupa – zastosowania polisacharydów.

2. Okienko informacyjne – forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na cztery części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

3. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się” oraz zawarte w medium bazowym.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania:

• Czy glukoza jest stosowana jako suplement diety dla sportowców?

• Który cukier stosowany jest jako „polepszasz smaku”?

• Który cukier może być stosowany w leczeniu infekcji dróg moczowych?

• Z czego pozyskuje się cukier trzcinowy i buraczany?

• Który cukier jest składnikiem świec dymnych?

• Czy sztuczny jedwab to też cukier? Z czego jest produkowany?

• Co jest głównym składnikiem papieru?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłam/łem...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika interaktywna  może być użyta jako forma utrwalająca w podsumowaniu lekcji lub jako forma wprowadzająca przed przystąpieniem do wykonywanych zadań czy przygotowywania się ucznia do lekcji/sprawdzianu. Również uczniowie nieobecni na lekcji mogą wykorzystać to medium do samodoskonalenia.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Czy glukoza jest stosowana jako suplement diety dla sportowców?

• Który cukier stosowany jest jako „polepszasz smaku”?

• Który cukier może być stosowany w leczeniu infekcji dróg moczowych?

• Z czego pozyskuje się cukier trzcinowy i buraczany?

• Który cukier jest składnikiem świec dymnych?

• Czy sztuczny jedwab to też cukier? Z czego jest produkowany?

• Co jest głównym składnikiem papieru?

2. Nauczyciel przygotowuje bądź prosi o przyniesienie przez uczniów różnych etykiet produktów z ich składem.