Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Europa pod koniec XIX w. Przemiany ustrojowe i układ sił

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje sytuację polityczną w najważniejszych państwach europejskich pod koniec XIX w.;

• omawia układ sił w Europie pod koniec XIX w.;

• wyjaśnia znaczenie takich pojęć jak m.in.: Weltpolitik, wspaniała izolacja, kulturkampf, równowaga sił.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Europa pod koniec XIX w. Przemiany ustrojowe i układ sił”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat i cele zajęć, omawia planowany przebieg zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu. Jedna osoba może zapisywać pytania na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i je uzupełniać.

2. Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel prezentuje treść polecenia 2: „Scharakteryzuj podział polityczny Europy pod koniec XIX w. Czy ten układ gwarantował stabilizację na kontynencie?”, a następnie odtwarza nagranie. Uczniowe wykonują polecenie w parach. Po ustalonym czasie wskazana dwójka uczniowska przedstawia swoją propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie odnoszą się do niej, mogą uzupełniać wypowiedź. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3: wyjaśniają, jakie stanowisko zajmowała początkowo Wielka Brytania w europejskim układzie politycznym.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie dobierają się w czteroosobowe grupy i wykonują ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Audiobook + Sprawdź się”, wyświetlone przez nauczyciela na tablicy. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Następuje wspólne omówienie poprawności odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli na temat: „Europa pod koniec XIX w. Przemiany ustrojowe i układ sił”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów, ocenia przedstawioną prezentację.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z drugim filmem z sekcji „Film” i wykonaj dołączone do niego polecenia.

2. (Dla uczniów chętnych) Zapoznaj się z audiobookiem i wykonaj dołączone do niego polecenia.

Materiały pomocnicze:

W. Czapliński, A. Galos, W. Korta, Historia Niemiec, Wrocław 2010.

J. Osterhammel, Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata, tłum. J. Kałążny, Poznań 2020, e‑book.

J. Pajewski, Historia powszechna 1871–1918, Warszawa 2001.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Film”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.