Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Funkcja budowanego przez poetę obrazu domu w Księdze I Pana Tadeusza

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przeanalizuje fragment Księgi I Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, zwracając uwagę na obraz natury i domu;

• opisze symbolikę krajobrazu i usytuowania domu;

• rozpozna wzorce patriotyzmu w wyobrażeniu wnętrza dworu;

• wyjaśni, na czym polegało odziaływanie obrazu domu i natury, wykreowanego przez Mickiewicza.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• WebQuest;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna lub rzutnik;

• komputery z dostępem do internetu dla uczniów.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Na dwa tygodnie przed planowaną lekcją nauczyciel zapowiada, że klasa będzie pracowała metodą WebQuestu. Przedstawia uczniom temat przyszłych zajęć: Funkcja budowanego przez poetę obrazu domu w Księdze I Pana Tadeusza. Dzieli klasę na zespoły i przydziela im tematy prezentacji do przygotowania:
   – Realizacja motywu domu w romantyzmie.
   – Realizacja motywu domu w wybranych utworach literackich.
   – Realizacja motywu domu w literaturze współczesnej.
   Nauczyciel informuje uczniów, że zespoły powinny podzielić się obowiązkami tak, żeby każdy uczestnik zajęć miał swoje zadanie. Jako źródła wskazuje materiał Funkcja budowanego przez poetę obrazu domu w Księdze I Pana Tadeusza, inne materiały na portalu epodreczniki.pl, zbiory cyfrowe: Polona, Ninateka, Filmoteka Narodowa oraz inne portale gromadzące sprawdzone i opracowane zgodnie ze standardami treści. Uczniowie powinni skupić się na źródłach internetowych, ponieważ na tym polega metoda WebQuestu.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Uczniowie przygotowują wspólnie mapę myśli wokół hasła: dom.

Faza realizacyjna:

1. Zespoły przystępują do prezentacji efektów pracy. Grupy kolejno przedstawiają swoje tematy. Należy narzucić limit czasowy dla pojedynczej prezentacji tak, by każdy zespół miał okazję zaprezentować swój temat. Po zakończonej prezentacji każdej grupy wybrana lub chętna osoba wskazuje mocne i słabe strony wystąpienia.

2. Uczniowie dobierają się w pary. Ich zadaniem jest rozwiązanie ćwiczeń zamieszczonych w sekcji „Gra edukacyjna”. Po zakończonej pracy chętne osoby przedstawiają swoje odpowiedzi.

3. Nauczyciel głośno odtwarza nagranie z sekcji „Audiobook”. Uczniowie dobierają się w pary i wspólnie opisują rolę portretów zdobiących ściany domu. Następnie, nadal w parach, zapoznają się z galerią obrazów, które przedstawiają postaci z portretów w domu Tadeusza. Zapisują swoje przemyślenia na temat tego, dlaczego akurat ich portrety powieszono na ścianach soplicowskiego domu.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie indywidualnie rozwiązują interaktywny quiz i sprawdzają, czy dobrze intepretują fragment Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Wyjaśnij funkcję tytułu księgi Gospodarstwo Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, z której pochodzi zacytowany w lekcji fragment.

Materiały pomocnicze:

• Andrzej Waśko, Powrót do „centrum polszczyzny”: o przestrzeni symbolicznej w „Panu Tadeuszu”, „Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej” 1987, nr 78/1.

• Michał Kuziak, „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza: naiwny? sentymentalny?: glosa do komentarzy, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2004, nr 3.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.