Autor: Katarzyna Lewandowska

Temat: Lwów jako mała ojczyzna w poemacie Adama Zagajewskiego Jechać do Lwowa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia utwór Jechać do Lwowa;

• przygotowuje utwór muzyczny jako ilustrację dźwiękową tekstu poetyckiego;

• redaguje pytania do tekstu;

• omawia okoliczności powstania utworu;

• wyjaśnia, jaki wpływ na powstanie utworu ma biografia autora;

• wskazuje nurt literacki, do którego należy omawiany tekst;

• redaguje notatkę, w której porównuje doświadczenia osób mówiących w utworach Jechać do Lwowa Adama Zagajewskiego i Miasto młodości Czesława Miłosza.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• przekład intersemiotyczny.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Lwów jako mała ojczyzna w poemacie Adama Zagajewskiego Jechać do Lwowa”. Następnie prosi uczniów o zapoznanie się z utworem poetyckim zawartym w e‑materiale: Jechać do Lwowa. Uczniowie powinni utwór przeczytać i przygotować się do jego omówienia: przygotować wstępne informacje, które pozwolą umiejscowić tekst w kontekście biograficznym i/lub historycznoliterackim. Nauczyciel prosi również o wykonanie ćwiczenia nr 1 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Przekład intersemiotyczny. Chętny lub wybrany uczeń przygotowuje utwór muzyczny jako ilustrację dźwiękową do tekstu poetyckiego z e‑materiału: Jechać do Lwowa. Powinien umieć uzasadnić swój wybór.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie.

3. Kształcenie postrzegania historii literatury i dziejów kultury jako procesu. Nauczyciel, nawiązując do zadania przed lekcją, zadaje uczniom pytania:
   – Jakie były okoliczności powstania utworu?
   – Jaki wpływ na powstanie utworu ma biografia autora?
   – Do jakiego nurtu literackiego należy utwór? Co o tym świadczy?

4. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z treścią medium w sekcji „Ilustracja interaktywna”. Tworzą notatkę podsumowującą nową wiedzę.

5. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia – od najprostszych do najtrudniejszych – i będą to robić wspólnie. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na zastanowienie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Porównaj doświadczenia osób mówiących w utworach Jechać do Lwowa Adama Zagajewskiego i Miasto młodości Czesława Miłosza. Swoje spostrzeżenia ujmij w formę notatki liczącej 100–150 słów.

Materiały pomocnicze:

• Anna Pilch, Hermeneutyka jako metoda interpretowania tekstów poetyckich, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.

• Wiesław Limont, Psychologiczne podstawy myślenia metaforycznego, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.

• Tadeusz Nyczek, Kos. O Adamie Zagajewskim, Kraków 2002, s. 134.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Ilustracja interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.