Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Czas zmian. Europa i Bliski Wschód po wyprawach krzyżowych

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

• charakteryzuje pozytywne i negatywne skutki wypraw krzyżowych;

• opisuje życie krzyżowców w Ziemi Świętej;

• tłumaczy, dlaczego miasta włoskie skorzystały na wyprawach krzyżowych;

• wyjaśnia, dlaczego idea krucjat nie zanikła i jaką przybrała formę po klęsce krzyżowców w Ziemi Świętej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji. Pyta uczniów, czym były krucjaty i jakie były ich przyczyny. Wybrana osoba udziela odpowiedzi. Nauczyciel zapowiada, że na zajęciach uczniowie przeanalizują, w jaki sposób wyprawy krzyżowe wpłynęły na Europę oraz Bliski Wschód.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego krucjat. Uwaga: każde z pytań powinno rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

2. Nauczyciel poleca, aby wskazany uczeń (lub ochotnik) podsumował najważniejsze informacje. W razie potrzeby je uzupełnia.

3. Prowadzący omawia powstanie i zadania zakonów rycerskich oraz ich losy. Odtwarza film edukacyjny, a uczniowie wykonują polecenia 1 i 2: proponują swoje pytania do eksperta oraz oceniają ich argumenty. Jako uzupełnienie uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 2 i 3.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel wyświetla treść ćwiczenia 4 z sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują je wspólnie na forum klasy. W podobny sposób wykonują ćwiczenie 5.

5. Nauczyciel prosi, aby ćwiczenia 6 i 7 uczniowie wykonali w parach. Uczniowie wypisują skutki opisanych wydarzeń, a także oceniają przedstawione teksty pod względem wiarygodności w przedstawieniu wzajemnych stosunków między obiema cywilizacjami na Bliskim Wschodzie w epoce krucjat. Dyskutują o swoich wyborach, formułują argumenty.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wspólnie wykonują ćwiczenie 9, wskazują różne typy skutków wypraw krzyżowych.

2. Nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio: Przypomniałem/Przypomniałam sobie, że… Co było dla mnie łatwe… Czego się nauczyłem/nauczyłam… Co sprawiało mi trudność…

3. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia 1 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997.

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Wielka historia Polski, t. 1–10, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Film edukacyjny”, aby przygotować się do późniejszej pracy.