Sprawdź się
Rozstrzygnij, czy mapa przedstawia sytuację na Bliskim Wschodzie po zakończeniu epoki krucjat. Uzasadnij odpowiedź. Sformułuj na tej podstawie wniosek dotyczący zdobyczy terytorialnych krzyżowców na obszarze Ziemi Świętej.
Dopasuj odpowiednie elementy do rubryk tabeli.
Templariusze
Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona (łac. Fratres Militiae Templi, Pauperes Commilitones Christi Templique Salomonis), Gerard Tonque, 1099, Zakon ten skupiał głównie rycerzy pochodzenia niemieckiego; po upadku Królestwa Jerozolimskiego przez krótki czas działał na terenie Siedmiogrodu, a potem przeniósł się na obszary wchodzące w skład państwa polskiego i z nim sąsiadujące.
| Nazwa zakonu | Data powstania i założyciel | Opis |
|---|---|---|
| Gerard Tonque, 1099 | ||
|
Templariusze Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona (łac. Fratres Militiae Templi, Pauperes Commilitones Christi Templique Salomonis) |
||
| Zakon ten skupiał głównie rycerzy pochodzenia niemieckiego; po upadku Królestwa Jerozolimskiego przez krótki czas działał na terenie Siedmiogrodu, a potem przeniósł się na obszary wchodzące w skład państwa polskiego i z nim sąsiadujące. |
Przeanalizuj poniższą pieczęć i wybierz odpowiednie dokończenie zdania.
Przeanalizuj opis pieczęci i wybierz odpowiednie dokończenie zdania.
Pieczęć należała do…
- Baldwina IV Trędowatego, króla panującego w Królestwie Jerozolimskim w latach 1174–1185.
- krzyżaków, inaczej Zakonu Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie.
- Ryszarda Lwie Serce, króla angielskiego, uczestnika III wyprawy krzyżowej.
- templariuszy, inaczej Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona.
Świadczy o tym fakt, że…
- na rewersie pieczęci znajduje się król Baldwin z Milesem de Plancy, który w imieniu młodocianego króla sprawował rządy regencyjne.
- na rewersie znajduje się dwóch rycerzy angielskich.
- na awersie znajduje się przedstawienie Świątyni Jerozolimskiej i napis templum.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym, a następnie określ, czy zdania w zamieszczonej niżej tabeli są prawdziwe, czy fałszywe.
Wilhelm z Tyru o Królestwie Jerozolimskim na przełomie XI-XII w.W tym właśnie czasie, kiedy prawie już wszyscy książęta biorący udział w wyprawie powrócili do ojczyzny, tak że pozostał tylko książę, któremu powierzono królestwo i pan Tankerd, którego pan książę zatrzymał […] jako męża roztropnego, dzielnego i mającego powodzenie. Środki nasze i liczba wojska były tak małe, że kiedy zwołali wszystkich i wszyscy szybko się zebrali, zaledwie było obecnych trzystu konnych i dwa tysiące pieszych. Miasta zaś, które przeszły pod naszą władzę, nader były nieliczne i poprzedzielane miejscowościami podległymi wrogom, tak że z dużym niebezpieczeństwem przejeżdżali [nasi] z jednego do drugiego [miasta], kiedy wymagała tego konieczność.
Wszystkie miejscowości wiejskie w naszym kraju były zamieszkane przez niewiernych i Saracenów; nasz naród nie miał gorszych od nich wrogów, a byli tym gorsi, że znajdowali się w naszym kraju, a nie ma szkodliwszej zarazy niż wróg w domu. Oni nie tylko zabijali naszych, kiedy nieostrożnie podróżowali po drogach […], ale także uchylali się od prac wiejskich, aby pokonać naszych głodem […].
Nie tylko poza obrębem miast drogi były niepewne, również i w domach położonych wewnątrz umocnień miejskich, wskutek tego, że ludność była nieliczna a wyrwy w murach miejskich stały otworem przed wrogami, z trudem można było znaleźć bezpieczne i spokojne miejsce
Źródło: Wilhelm z Tyru o Królestwie Jerozolimskim na przełomie XI-XII w., [w:] Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. S. B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1997, s. 155.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Chrześcijanom nie udało się w pełni podporządkować zdobytych ziem na obszarze Bliskiego Wschodu, ponieważ byli wewnętrznie podzieleni i nie potrafili skoordynować swoich działań przeciwko Saracenom. | □ | □ |
| Największym problemem dla królestw utworzonych przez krzyżowców w Ziemi Świętej było to, że zdecydowaną przewagę militarną mieli nad nimi wrogowie. | □ | □ |
| Istniał stały dopływ krzyżowców z Europy i ludzie skuszeni perspektywą zysku i zdobycia chwały Bożej decydowali się osiedlać na terenach podbitych na Bliskim Wschodzie. | □ | □ |
Przeanalizuj fragment tekstu naukowego, a następnie rozstrzygnij, czy zamieszczone poniżej zdjęcia odpowiednio ilustrują opisany we fragmencie proces.
Źródło A
Historia powszechnaWybrzeże syryjsko‑palestyńskie w rękach Franków było […] podstawowym łącznikiem między Azją i regionem śródziemnomorskim, a więc jednym z elementów, które przyczyniły się do wzbogacenia się Europy w wiekach XII‑XIII. Również pod względem kulturalnym miasta syryjsko‑palestyńskie odegrały swą rolę (nawet jeśli ograniczoną w porównaniu z Hiszpanią, Sycylią i Bizancjum) w przenoszeniu kultury arabsko‑hellenistycznej na Zachód. […] Ciągły napływ towarów orientalnych na Zachód, połączony z poznawaniem nowych krajów i stylów życia, otworzył potem przed Europą szersze horyzonty.
Źródło: Historia powszechna, t. 8, red. M.L. Salvadori, Kraków 2007, s. 374.
Źródło B
Źródło C
Przeanalizuj poniższy fragment tekstu źródłowego, a następnie określ na podstawie jego treści i własnej wiedzy pozaźródłowej, jakie były krótko- i długofalowe konsekwencje opisywanych wydarzeń (wymień co najmniej trzy).
[...] wy, nie mający względem Greków żadnych praw jako też władzy, daliście się poznać tym, że wasi złożywszy śluby czystości, szybko się [im] sprzeniewierzyli, skoro zwróciliście broń nie przeciw Saracenom, lecz przeciw chrześcijanom, nie dążąc do odzyskania Jerozolimy, lecz do zajęcia Konstantynopola, przedkładają dobra doczesne nad bogactwo niebieskie. A winę waszą potęguje niezmiernie to, że niektórzy [spośród was], nie bacząc na stan duchowny ani na wiek, ani też na płeć, na oczach ludzkich uprawiając nierząd, cudzołóstwo, nieprawość, nie tylko żony i wdowy, ale również matrony i dziewice powierzone Bogu wystawili na pohańbienie ze strony młodzieńców. I nie wystarczy wam wyczerpanie bogactw cesarskich, jako też złupienie zarówno bogatych, jak i biednych, lecz wyciągnęliście ręce po skarby Kościoła, a co gorsze, po majątki kościelne, ściągając z ołtarzy srebrne tablice, zaś po sprofanowaniu kościelnego sanktuarium grabiąc ikony, krzyże i relikwie. [Wszystko po to,] ażeby Kościół grecki poniżony takimi prześladowaniami odmówił powrotu pod obediencję Stolicy Apostolskiej, która dopatrzywszy się u Łacinników zgubnych przykładów i ciemnych sprawek, mogła odnieść się do nich z większą odrazą aniżeli do psów.
Cytat za: Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk i S.B. Lenard. Warszawa 1997, s. 156.
Przeanalizuj dwa fragmenty tekstów (tekst źródłowy oraz fragment opracowania naukowego). Wyjaśnij, czy informacje zawarte w tekście A znajdują potwierdzenie w tekście B. Który z tekstów twoim zdaniem dostarcza bardziej wiarygodnej wiedzy na temat wzajemnych stosunków między obiema cywilizacjami na Bliskim Wschodzie w epoce krucjat? Uzasadnij odpowiedź.
Tekst A
Historia HierosolymitanaProszę Cię, zwróć uwagę i rozważ, jak Bóg w naszych czasach przekształcił Zachód we Wschód. Bowiem my, mieszkańcy Zachodu, zostaliśmy uczynieni mieszkańcami Wschodu. Ten, kto był Rzymianinem lub Frankiem, teraz z racji zamieszkania jest Galileańczykiem lub Palestyńczykiem. [...] Zapomnieliśmy już miejsca naszych urodzin, są już nieznane dla wielu z nas, a przynajmniej się o nich nie mówi. Niektórzy posiadają tu dom i służbę, które otrzymali jakby na prawie dziedziczenia. Niektórzy wzięli sobie żony nie ze swojego ludu, ale Syryjki, Ormianki, a nawet Saracenki, które zostały ochrzczone. Niektórzy mają wraz z nimi teścia, szwagra, synową lub zięcia, przybranego syna lub ojczyma. Są tutaj również wnukowie i prawnukowie [tych, którzy przybyli na Wschód, tutaj urodzeni]. Jeden uprawia winnice, inny pola. Jeden i drugi używają nawzajem języka ze słowami z różnych języków. Różne języki, teraz powszechne, stają się znane obu społecznościom [Zachodu i Wschodu] i wiara jednoczy tych, którzy są sobie obcy pochodzeniem. [...].
Źródło: Fulcher z Chartres, Historia Hierosolymitana, [w:] Fulcheri Carnotensis, Historia Hiersolymitana, tłum. P. Wiszewski, s. 748.
Tekst B
The CrusadesFrankowie na wschodzie okazywali pozostali kulturowo zaściankowi i całkowicie zależni od Europy. Wpływy islamskie, tak owocne w Hiszpanii i na Sycylii, były twardo odrzucane w ] [regionie państw krzyżowych w Ziemi Świętej]. Frankowie koegzystowali z Muzułmanami lecz nie istniała symbioza [mieszanie kulturowe]. Liczba tych z wyższych warstw społecznych, którzy raczyli nauczyć się arabskiego była niewielka. Ich codziennym językiem […] był francuski. […] Tylko w powierzchownych sprawach, ubiorze, medycynie i wygodnym wystroju wnętrza byli oni gotowi do uczenia się od Islamu.
Źródło: H.E. Mayer, The Crusades, Oxford University Press 1988, s. 189.
Przeanalizuj miniaturę z XV‑wiecznej kroniki przedstawiającą bitwę między wojskami cesarskimi a husytami. Wskaż na niej dwa elementy, które świadczą o tym, że wydarzenie to nosiło charakter krucjaty.
Przeanalizuj opis miniatury z XV‑wiecznej kroniki przedstawiającej bitwę między wojskami cesarskimi a husytami. Wymień na niej dwa elementy, które świadczą o tym, że wydarzenie to nosiło charakter krucjaty.
Wymienione poniżej skutki wypraw krzyżowych podziel na polityczne, religijne, kulturowe i ekonomiczne.
krucjaty w Europie przeciw innowiercom, rozwój handlu lewantyńskiego, nasilenie dążeń do wzmocnienia władzy królewskiej (np. we Francji), wzrost ruchu pielgrzymkowego, rozwój nauki (w tym medycyny) w Europie dzięki kontaktom z cywilizacją arabską, wzrost antysemityzmu w Europie, wzrost znaczenia piechoty, śmierć wielu tysięcy osób</strong></strong></strong></strong>, zniszczenie wielu ważnych dzieł sztuki, architektury, osłabienie polityczne Bizancjum, rozwój żeglugi morskiej
| Skutki polityczne i militarne | |
|---|---|
| Skutki religijne | |
| Skutki kulturowe | |
| Skutki ekonomiczne | |
| konsekwencje społeczne |
Wybierz jedną z poniższych osób i napisz z jej perspektywy krótki tekst (maks. 200 słów), w którym przedstawisz konsekwencje wypraw krzyżowych. Masz do wyboru następujące postacie:
papież Innocenty III,
Dandolo, doża wenecki,
Heinrich Walpot von Bassenheim, wielki mistrz zakonu krzyżackiego,
Teodor I Laskarys, cesarz bizantyjski,
Ludwik IX, król francuski,
Ibn al‑Asira, arabski kronikarz.