Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Stadia życia według Sørena Kierkegaarda

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przedstawia stworzoną przez Kierkegaarda koncepcję stadiów życia;

• analizuje znaczenie życiowych wyborów w kontekście filozofii Kierkegaarda;

• zastanawia się nad potocznym oraz filozoficznym rozumieniem sformułowania „być sobą”;

• charakteryzuje poszczególne stadia życia w filozofii Kierkegaarda.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• mapa myśli;

• audiobook;

• film.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czym jest melancholia?

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło związane z tematem zajęć: Stadia życia Sørena Kierkegaarda. Uczniowie podają swoje pomysły, a wyznaczony moderator zapisuje je na tablicy w formie mapy myśli/pojęć, której centralnym punktem jest zapisany problem. Po zapisaniu propozycji uczniowie samodzielnie je weryfikują. Następnie nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów, jeśli jest to konieczne.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Audiobook”, a następnie czyta polecenia:
   – Na podstawie poniższego fragmentu wyjaśnij własnymi słowami, na czym polega różnica między wyborem estetycznym i wyborem etycznym.
   – Zdaniem Kierkegaarda, wybór, który jest konsekwencją pójścia za głosem serca, ma charakter absolutnie bezpośredni. Jak rozumiesz owo pójście za głosem serca? Rozważ w zestawieniu z omówionymi w tym rozdziale poglądami Kierkegaarda.
   Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.

3. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem „Kierkegaard: stadia życia cz. 1” w sekcji „Film”. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby ze znanych im źródeł literackich wybrali trzech bohaterów, którzy ich zdaniem pasowaliby do trzech kolejnych stadiów życia według podziału Kierkegaarda. Uczniowie powinni uzasadnić swoje wybory.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie mają za zadanie wykonać polecenie nr 3 z zakładki „Audiobook”: Powyższy fragment napisany jest w konwencji listu od kogoś, kto znajduje się w stadium etycznym, do osoby, która znajduje się w stadium estetycznym. Odpisz na ten list w imieniu adresata. Spróbuj odeprzeć zarzuty.

2. Uczniowie zapoznają się z filmem Kierkegaard: stadia życia cz. 2 i wykonują ćwiczenie nr 3 z zakładki „Film”: Zastanów się, dlaczego pogląd Kierkegaarda na zbawienie jest sprzeczny z protestancką filozofią predestynacji.

Materiały pomocnicze:

• Filozofia egzystencjalna, wybór i wstępy: L. Kołakowski, K. Pomian, Warszawa 1965.

• Studia o filozofii Sørena Kierkegaarda: koncepcje, polemiki, inspiracje, red. M. Gołębiewska, Warszawa 2015.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.