Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Słownik filozoficzny: stoicyzm

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji. Uczeń:

• pozna kontekst historyczny i charakter filozofii stoickiej;

• prześledzi rozwój stoicyzmu i scharakteryzuje trzy jego okresy;

• przeanalizuje wpływ filozofii stoickiej na kształtowanie się myśli społeczno‑politycznej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• mapa myśli;

• audiobook;

• esej filozoficzny.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji. Następnie inicjuje dyskusję, zadając pytanie: Jak współcześnie mogłoby wyglądać realizowanie założeń stoicyzmu?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każdej z nich zadaje do opracowania zagadnienia z sekcji „Przeczytaj”. Zespoły pracują według ustalonego porządku:
   – grupa 1: definicja;
   – grupa 2: tło historyczne;
   – grupa 3: doktryna;
   – grupa 4: nawiązania i oponenci.
   Uczniowie przygotowują krótkie wystąpienia z syntezą przydzielonego materiału. Po wyznaczonym czasie zespoły prezentują efekty swojej pracy.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Mapa myśli”. Odczytanie poleceń do multimedium: Wymień okresy i najważniejszych przedstawicieli w dziejach stoicyzmu. oraz Omów okoliczności formowania się poszczególnych etapów stoicyzmu. Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

3. Praca z multimedium nr 2. Nauczyciel wyświetla multimedium z sekcji „Audiobook”. Tym razem uczniowie pracują w parach, przygotowując odpowiedzi na pytania: Jaka była stoicka koncepcja wszechświata? oraz Jakie są cechy charakterystyczne dla postawy stoickiej? . Po wyznaczonym czasie pary łączą się w czwórki i wspólnie omawiają swoje odpowiedzi, uzupełniając zawarte w nich wnioski i wiadomości. Nauczyciel pilnuje porządku pracy, pełni funkcję doradcy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

4. Uczniowie w parach opracowują quiz sprawdzający wiedzę z całej lekcji. Po określonym czasie wymieniają się przygotowanymi pytaniami z inną parą uczniów. Następnie wspólnie komentują swoje odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Napisz esej na temat: Dlaczego stoicyzm jest atrakcyjny dla współczesnego człowieka?

Materiały pomocnicze:

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

• Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 3, tłum. E.I. Zieliński, Lublin 1999.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.