Dla nauczyciela

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: Biologia

Temat: Krzyżówka testowa

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
VII. Genetyka klasyczna.
1. Dziedziczenie cech. Uczeń:
2) zapisuje i analizuje krzyżówki (w tym krzyżówki testowe) oraz określa prawdopodobieństwo wystąpienia określonych genotypów i fenotypów oraz stosunek fenotypowy w pokoleniach potomnych, w tym cech warunkowanych przez allele wielokrotne;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XIV. Genetyka klasyczna.
1. Dziedziczenie cech. Uczeń:
3) zapisuje i analizuje krzyżówki (w tym krzyżówki testowe) oraz określa prawdopodobieństwo wystąpienia określonych genotypów i fenotypów oraz stosunek fenotypowy w pokoleniach potomnych, w tym cech warunkowanych przez allele wielokrotne;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Wyjaśnisz cel stosowania krzyżówek testowych.

  • Wymienisz przykłady cech, których dziedziczenie można badać z wykorzystaniem krzyżówki testowej.

  • Stworzysz krzyżówkę testową na podstawie podanych informacji i zinterpretujesz jej wyniki, określając prawdopodobieństwo wystąpienia poszczególnych genotypów i fenotypów.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • praca z filmem samouczkiem;

  • gra dydaktyczna.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Krzyżówka testowa”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 2 i 3 z sekcji „Sprawdź się”, polegających na uzupełnieniu krzyżówek testowych.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem i wykonali zadane ćwiczenia. Jeśli odpowiedzi uczniów bardzo się różnią lub ćwiczenia okazały się trudne, nauczyciel omawia je na forum.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z multimedium („Film samouczek”). Uczniowie zapoznają się z filmem samouczkiem udostępnionym przez nauczyciela. Następnie rozwiązują w parach polecenia nr 1 i 2 i porównują rozwiązania z innym zespołem.

  2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 4 do 7 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

  3. Uczniowie rozwiązują indywidualnie ćwiczenie nr 9 (w którym mają za zadanie – na podstawie przedstawionego opisu – podać genotyp i fenotyp osobników rodzicielskich, narysować krzyżówkę testową oraz podać genotypy osobników o nasionach żółtych z pokolenia F1). Następnie porównują odpowiedź z osobą z pary.

Faza podsumowująca:

  1. Chętni uczniowie podsumowują wiedzę zdobytą na zajęciach.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia nr 1 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Film samouczek” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.

Sprawdź się