Dla nauczyciela
Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka
Przedmiot: język polski
Temat: Symboliczny język przypowieści o robotnikach w winnicy.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
Zakres rozszerzony
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) odczytuje tekst w jego warstwie semantycznej i semiotycznej;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
analizuje i interpretuje przypowieści o robotnikach w winnicy;
rozpoznaje symbole zawarte w przypowieści o robotnikach w winnicy;
formułuje argumenty;
redaguje wypowiedzi na zadany temat;
odczytuje przypowieść na poziomie znaczeń dosłownych i alegorycznych;
formułuje wnioski interpretacyjne;
rozumie na czym polega schematyzm konstrukcji świata przedstawionego przypowieści.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
metoda poglądowa;
rozmowa kierowana;
wypełnianie tabeli;
metoda ćwiczeń przedmiotowych;
projektowanie wypowiedzi.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/ tablica/ kartki papieru, pisak/ kreda;
Przebieg zajęć
Faza wstępna
1. Nauczyciel zapisuje na tablicy w dwóch kolumnach: obraz z życia codziennego i przenośne znaczenie tego obrazu. Prosi, by uczniowie podali swoje przykłady. Uczniowie dostrzegają, że zwykłe przedmioty odpowiednio zinterpretowane mogą mieć przenośne znaczenie.
Obraz z życia codziennego | Przenośne znaczenie obrazu |
kromka chleba podana na talerzyku | zaproszenie do biesiadowania |
jabłko na drewnianym krześle | dzielenie się pokarmem (dobrem) |
2. Nauczyciel wskazuje ucznia, który głośno odczytuje tekst przypowieści o robotnikach w winnicy.
3. Uczniowie, korzystając ze słownika terminów literackich, zapoznają się z definicją paraboli. Nauczyciel przypomina, że parabola dosłownie znaczy „zestawienie obok siebie” i że obrazowy konkret niemal zawsze przemawia mocniej niż teoretyczny abstrakt. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie 1. w e‑materiałach.
4. Przedstawienie celu zajęć i podanie tematu.
Faza realizacyjna
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z informacjami zamieszczonymi w sekcji „Przeczytaj”. Mniej zrozumiałe kwestie mogą wyjaśnić z nauczycielem.
Następnie omawiają schematyzm konstrukcji świata przedstawionego i odczytują przypowieść na poziomie znaczeń dosłownych i alegorycznych. Do tego posłuży im mapa myśli, którą analizują samodzielnie lub w parach, uzupełniając cytatami z przypowieści.
Ćwiczenia 2., 3., 4., 5., 6., utrwalają zdobytą wiedzę.
Faza podsumowująca
Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące, np.
Jak rozumiesz Przypowieść o robotnikach w winnicy?
Czym różni się twoje rozumienie przypowieści od jej symbolicznego odczytywania? Wyjaśnij na podstawie Przypowieści o robotnikach w winnicy.
Jaki wizerunek Boga wyłania się z Przypowieści o robotnikach w winnicy?
Nauczyciel omawia odpowiedzi uczniów i podsumowuje ich pracę na lekcji.
Zadanie domowe:
1. Uczniowie wykonują ćwiczenia 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Ks. Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988.
Dodatkowe teksty kultury oraz źródła łączące się z tematem lekcji, do wykorzystania przez nauczyciela:
Film Lato w Prowansji w reżyserii Roselyn Bosch
Tony Buzan, Mapa Twoich myśli, Łódź 2015.
Mariola Paluszek, Maria Czerwińska Mapa myśli (darmowy samouczek), [w:] www.ore.edu.pl/wp=content [dostęp w dniu 12.08.2019]
Brudnik Edyta, Moszyńska Anna, Owczarska Beata, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Poradnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2011.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie na mapie myśli mogą rozpisać i skomentować wybrany element (symbol) innymi przykładami tekstów kultury, które oprócz funkcji poznawczej pełnią także funkcję dydaktyczną.