Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autorka: Małgorzata Kosińska‑Pułka, Anna Grabarczyk

Przedmiot: język polski

Temat: Czym jest człowiek i jego życie? Księga Koheleta.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
II. Kształcenie językowe.
3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:
3) rozpoznaje i określa funkcje tekstu (informatywną, poetycką, metajęzykową, ekspresywną, impresywną – w tym perswazyjną);
IV. Samokształcenie.
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
Lektura obowiązkowa
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej,

  • kompetencje osobiste,

  • społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji. Uczeń:

  • odczytuje główną myśl tekstów kultury, w tym biblijnej Księgi Koheleta;

  • wymienia wartości, które biblijny autor uznaje za marność;

  • wypisuje antonimy z fragmentu Księgi Koheleta;

  • wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;

  • wyjaśnia przesłanie zawarte w wybranych fragmentach Księgi Koheleta.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm,

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa kierowana,

  • metoda ćwiczeń przedmiotowych,

  • mapa myśli,

  • metoda kuli śniegowej.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • praca całego zespołu klasowego,

  • samokształcenie.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

  • rekwizyty ukazujące przemijanie;

  • kartki z cytatami z Księgi Koheleta.

Przebieg zajęć:

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel ustawia w widocznym miejscu rekwizyty: suche kwiaty, wypalone świece, gadżety z kościotrupem, klepsydrę. Prosi, by uczniowie powiedzieli, z czym je kojarzą (śmierć, przemijane).

2. Nauczyciel rozdaje kartki z cytatami z Księgi Koheleta, które zawierają odniesienie do przemijania. Prosi o ich odczytanie i skomentowanie sensu, który wyrażają. Uczniowie prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.

3. Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło Marność nad marnościami i wszystko marność. Inicjuje rozmowę o sensie i celach w życiu. Prosi, żeby uczniowie sformułowali wskazówki, aby można było je zapisać na drogowskazach dotyczących postępowania (na przykład na szlaku wędrówki górskiej).

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przedstawia cel i temat zajęć. Następnie uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Chętna osoba przedstawia krótko informacje, które zapamiętała z przeczytanych materiałów.

2. Nauczyciel prosi, by uczniowie w parach zapoznali się z mapą myśli, a następnie wykonali polecenie 1 zamieszczone w sekcji „Mapa myśli”. Po upływie wyznaczonego czasu uczniowie przedstawiają uzupełnioną mapę. Później nauczyciel prosi o napisanie krótkiego tekstu, w którym uczniowie uzasadnią nazywanie Księgi Koheleta księgą mądrościową (polecenie 2), posiłkując się mapą myśli i informacjami z bloku tekstowego.

3. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się”. Indywidualnie wykonują ćwiczenia 1, 2, 5 i 7. Nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi.

4. Uczniowie dobierają się w pary. Ćwiczenia 3, 4 oraz 6 wykonują w kilkuosobowych grupach. Przedstawiciel zespołu przedstawia rozwiązania po upływie określonego przez nauczyciela czasu.

5. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie nr 8 (sekcja „Sprawdź się”). Następnie łączą się w pary, potem w czwórki (metoda kuli śniegowej). Dyskutują na temat życiowych wartości, które nadają mu sens. Wyjaśniają przesłanie zawarte w wybranym fragmencie Księgi Koheleta, nie zapominając o przemyślanej argumentacji. Zapisują swoje opinie. Po wykonaniu zadania nauczyciel prosi o przedstawienie wniosków i ewentualny komentarz.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej. 2. Dyskusję podsumowującą nauczyciel może rozpocząć od pytania z tematu lekcji: Czym jest człowiek i jego życie? Czy Księga Koheleta daje odpowiedź na to pytanie? Uzasadnijcie swoją odpowiedź.

Praca domowa

Potraktuj słowa z jedenastego rozdziału Księgi Koheleta jako punkt wyjścia do twoich osobistych rozważań nad tym, co może być sensem ludzkiego życia. Sformułuj wypowiedź pisemną.

Materiały pomocnicze:

Ks. Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Sprawdź się