Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Na drodze do nowoczesności. Osiągnięcia techniki i sportu w II Rzeczypospolitej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje rozwiązania techniczne dostępne mieszkańcom II Rzeczypospolitej;

• analizuje, ile trzeba było zarabiać, aby wyposażyć mieszkanie w kuchenkę elektryczną albo kupić samochód;

• przedstawia najważniejsze wynalazki techniczne II Rzeczypospolitej;

• wymienia najważniejszych polskich sportowców dwudziestolecia międzywojennego i omawia rolę sportu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby wyszukali w różnych źródłach i wynotowali nazwiska polskich sportowców, którzy odnosili sukcesy w II Rzeczypospolitej.

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Rozmowa wprowadzająca. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o przeczytanie „Wprowadzenia” i pytań w nim zawartych.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel omawia osiągnięcia techniczne, które pojawiały się w polskich domach w okresie II Rzeczypospolitej. Wspomina znaczenie lodówek, kuchenek elektrycznych i innego sprzętu AGD, ale przede wszystkim kwestie dostępu do elektryfikacji i bieżącej wody. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie 8, następnie wybrana osoba udziela odpowiedzi.

2. Nauczyciel podkreśla, że Polska, choć borykała się z wieloma problemami (m.in. ubóstwem), to mogła poszczycić się osiągnięciami technicznymi. Wymienia najważniejsze wynalazki i wynalazców. Dodaje, że był to również okres rozwoju motoryzacji i także w Polsce pracowano nad rodzimymi konstrukcjami. Zapowiada, że więcej o motoryzacji w czasie II Rzeczypospolitej uczniowie dowiedzą się z audiobooka.

3. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem, a następnie w parach wykonują polecenie 2, oceniają, czy przeciętnego Polaka było stać na zakup i utrzymanie jednego z najtańszych aut wspomnianych w nagraniu. Wybrana para przedstawia odpowiedź, pozostali uczniowie mogą dodawać swoje komentarze.

4. Jako uzupełnienie uczniowie wykonują indywidualnie najpierw ćwiczenie 3 (analizują wykres), a po nim ćwiczenie 5. Dwie wskazane osoby (lub ochotnicy) przedstawiają swoje odpowiedzi, klasa wspólnie z nauczycielem weryfikuje ich poprawność.

5. Nauczyciel przypomina o zadaniu, które uczniowie mieli wykonać przed lekcją. Prosi, aby wymienili polskich sportowców, którzy odnosili sukcesy w II Rzeczypospolitej. Wynotowuje podane nazwiska na tablicy. Jeżeli uczniowie pominęli którąś z ważnych postaci, prowadzący uzupełnia ich wypowiedzi. Wspomina, że sport był nie tylko formą rozrywki, ale też odgrywał istotną rolę w kształtowaniu postaw obywatelskich i patriotycznych.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie 1, dopasowują nazwiska do osiągnięć z zakresu techniki lub sportu.

2. Nauczyciel ponownie wyświetla pytania otwarte z sekcji „Wprowadzenie”, a uczniowie odnoszą się do nich i zapisują swoje wnioski.

3. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie 7: „Przygotuj się do debaty na temat korzyści oraz zagrożeń wynikających z postępu technologicznego w dwudziestoleciu międzywojennym. Sformułuj minimum trzy argumenty po obu stronach. Do każdego z argumentów dopisz dwa szczegółowe przykłady”.

2. Zadanie dla uczniów chętnych: wykonaj ćwiczenie 9.

Materiały pomocnicze:

J. Żarnowski, Polska 1918–1939: praca, technika, społeczeństwo, Warszawa 1999.

Podjąć wyzwanie! Druga Rzeczpospolita na drodze do nowoczesności, Warszawa 2019.

Wskazówki metodyczne:

• Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wtedy uczniowie zapoznają się z informacjami w sekcji „Audiobook” i przygotowują swoje propozycje odpowiedzi. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.