Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Konstytucja 3 maja

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

14) przedstawia polskie tradycje demokratyczne na przykładzie podstawowych instytucji ustrojowych artykułów henrykowskich i konstytucji marcowej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia podstawowe zasady Konstytucji 3 maja;

• wyjaśnia znaczenie konstytucji w kontekście polskich tradycji demokratycznych;

• porównuje Konstytucję 3 maja do konstytucji Francji z 1791 r.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Uczniowie zapoznają się z tekstem Konstytucji 3 maja oraz dwóch dokumentów francuskich: Deklaracji praw człowieka i obywatela z 1789 r. oraz Konstytucji Francji z 1791 r.

Faza wstępna

1. Praca z prezentacją multimedialną dotycząca znaczenia Konstytucji 3 maja. Dyskusja i zapisanie wniosków.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Podział na dwa zespoły. Jeden otrzymuje zadanie znalezienia cech wspólnych Ustawy rządowej oraz dokumentów francuskich, drugi – znalezienia podstawowych różnic.

Nauczyciel instruuje obie grupy, które kwestie należy wziąć pod uwagę (rozumienie narodu, stosunek państwa do religii, system polityczny oraz społeczny). Każda z grup przeprowadza w swoim gronie burzę mózgów.

2. Przedstawiciele obu grup prezentują wnioski w formie listy. Nauczyciel koryguje ewentualne błędy, a przedstawione punkty są zapisywane na tablicy.

3. Dyskusja na temat przyczyn odmienności przypadku Polski i Francji. Nauczyciel uzupełnia dyskusję, przedstawiając kontekst historyczny (rewolucja francuska, sytuacja Polski w XVIII w.).

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje dyskusję. Zwraca uwagę na znaczenie Konstytucji 3 maja w kontekście późniejszej historii Polski.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8 z sekcji „Sprawdź się”. Wspólne omówienie odpowiedzi i wyjaśnienie wątpliwości.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Juliusz Bardach, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009.

Ustawa Rządowa czyli Konstytucya 3 maja 1791, libr. sejm.gov.pl.

Deklaracja praw człowieka i obywatela z 26 sierpnia 1789 r., libr.sejm.gov.pl.

Konstytucja francuska z 3 września 1791 r., [w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska‑Bondaruk, Warszawa 1997.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja multimedialna może zostać wykorzystana przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć – w charakterze uzupełnienia głównego tematu.