SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czynniki wpływające na zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi. Rozkład średniej rocznej temperatury powietrza na Ziemi

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

2. wyjaśnia rozkład temperatury powietrza i ciśnienia atmosferycznego na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• objaśnia, czym jest temperatura powietrza,

• wskazuje czynniki wpływające na zróżnicowanie temperatury na Ziemi,

• wyjaśnia rozkład średniej rocznej temperatury na Ziemi.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, rybi szkielet, gadająca ściana

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, plakaty z rybim szkieletem, atlas geograficzny świata, mapa świata

Materiały pomocnicze

R. Przybylak, A. Araźny, M. Kejna, A. Pospieszyńska, Zróżnicowanie warunków termicznych w rejonie Forlandsundet (NW Spitsbergen) w sezonie letnim 2010, „Prace i Studia Geograficzne”  2011, t. 47, s. 451–462.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy kilkuosobowe i zapisuje na tablicy dwa pytania:

  1. Na co ma wpływ temperatura powietrza na Ziemi?

  2. Co wpływa na temperaturę powietrza na Ziemi?

• Uczniowie ustalają dane za pomocą burzy mózgów. Robią notatki na dużej kartce, mogą je zapisywać w dowolnej formie graficznej. Gdy grupy są gotowe do konfrontacji, nauczyciel zbiera dwa plakaty i przywiesza pod pytaniami zapisanymi na tablicy. Uczniowie wraz z nauczycielem konfrontują czynniki mające wpływ na temperaturę oraz strefy i składniki życia na Ziemi, które są zależne od temperatury powietrza. Wypowiedzi są konfrontowane z mapą fizyczną świata i atlasami geograficznymi, w których można dokonać odczytu parametrów na potwierdzenie omawianych treści.

• Pozostali uczniowie mogą dodać swoje pomysły lub podważyć zasadność podanych informacji. Wszyscy ustalają czynniki wpływające na różnice temperatur powietrza na Ziemi.

• Nauczyciel podsumowuje zebrane informacje i przedstawia temat lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią części „Przeczytaj”. Nauczyciel dzieli uczniów na nowe 4‑osobowe grupy i rozdaje kartki formatu A2. Uczniowie po zapoznaniu się z tekstem za pomocą metody burzy mózgów ustalają i rozpisują zebrane informacje na „rybim szkielecie”. Temat: Czynniki wpływające na zróżnicowanie temperatury na Ziemi. Każda grupa opracowuje ten sam temat. Uczniowie oglądają film edukacyjny, dyskutują nad jego treścią i opracowują zawarte w nim informacje. Nauczyciel obserwuje pracę grup, doradza i pomaga, w razie potrzeby naprowadza na właściwe wnioski. Po zakończeniu prac wszystkie opracowania są wywieszane obok siebie na ścianie lub tablicy i są omawiane przez uczniów, którzy dany plakat opracowali.

• Następnie na plenum wszyscy zapoznają się z grafiką interaktywną i konfrontują z wcześniejszymi opracowaniami. Po obejrzeniu każda z grup nanosi ostatnie poprawki, które uważa za konieczne.

• Nauczyciel podsumowuje zebrane informacje za pomocą miniwykładu.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

Praca domowa

• Wybierz wymarzone miejsce do życia na przyszłość, w którym warunki pogodowe i zjawiska przyrody gwarantowane są przez panujące tam warunki klimatyczne i amplitudy temperatury powietrza. Uargumentuj swój wybór.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny może zostać wykorzystany przy omawianiu stref klimatycznych i zmian ciśnienia atmosferycznego.