Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Miłość i przyjaźń jako problemy etyczne

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy.

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Zastanowisz się, czy przyjaźń i miłość są problemami etycznymi.

• Poznasz platońską teorię miłości i arystotelesowską teorię przyjaźni.

• Porównasz ze sobą potoczne oraz filozoficzne znaczenie zwrotu „miłość platoniczna”.

• Odpowiesz na pytanie, dlaczego człowiek potrzebuje miłości i przyjaźni.

Cele operacyjne. Uczeń:

• pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;

• zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych;

• identyfikuje różne problemy etyczne, rozważa je z punktu widzenia różnych stanowisk i nurtów filozoficznych na własnych przykładach.

Strategie nauczania:

• nauczanie wyprzedzające;

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Miłość i przyjaźń jako problemy etyczne”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się przed zajęciami z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i rozwiązanie ćwiczenia nr 1 z sekcji „Sprawdź się”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel loguje się na platformie i po czynnościach organizacyjnych wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel odczytuje pytanie znajdujące się we wprowadzeniu do e‑materiału wyświetlonego na tablicy: Czy miłość i przyjaźń są potrzebne, by w pełni rozwinęła się nasza duchowość? Prosi uczniów, aby w parach rozpoczęli wstępną dyskusję na ten temat. Uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami na forum, a wybrana osoba zapisuje najważniejsze spostrzeżenia i wnioski z dyskusji na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Burza mózgów. Nauczyciel zdaje uczniom pytanie: Dlaczego miłość i przyjaźń są problemami etycznymi? Następnie informuje uczniów, że będą pracować metodą burzy mózgow i – jeśli to konieczne – wyjaśnia jej zasady. Wyłania także moderatora, który będzie zapisywał pomysły na tablicy, a następnie określa czas wykonania zadania.
   Uczniowie podają swoje propozycje. Po zakończeniu fazy twórczej następuje wspólna weryfikacja pomysłów. Nauczyciel prosi uczniów, aby porównali swoje propozycje z informacjami zamieszczonymi na tablicy.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Animacja”. Wybrany uczeń odczytuje treść polecenia: Czy mit połówek Platona stanowi uzupełnienie teorii miłości wyrażonej za pomocą drabiny Diotymy, czy raczej jej przeczy? Klasa dzieli się na grupy i opracowuje propozycje odpowiedzi. Przedstawiciel wskazanej grupy prezentuje propozycję rozwiązania zadania, a pozostali uczniowie komentują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedzi uczniów, udzielając im informacji zwrotnej.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy ćwiczenie nr 2. Uczniowie w zespołach dwuosobowych wspólnie rozwiązują zadanie. Omówienie odpowiedzi na forum klasy.

4. Następne ćwiczenie: nr 3, wyświetlone przez nauczyciela na tablicy, uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

5. Uczniowie wykonują ostatnie ćwiczenie: nr 7. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zadając uczniom pytanie: jaka jest różnica między potocznym a filozoficznym znaczeniem wyrażenia „miłość platoniczna”?

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia 4‑6.

Materiały pomocnicze:

• Filozofia w szkole. Współczesne dylematy i wyzwania etyczne, t. 6, red. B. Burlikowski i W. Rechlewicz, Kielce 2005.

• Platon – nowa interpretacja, pod red. A. Kijewskiej i E. Zielińskiego, Lublin 1993.

• Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, tom 1, Warszawa 2005.

• Vlastos Gregory, Platon – indywiduum jako przedmiot miłości, Warszawa 1994.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Animacja” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.