Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Reguły wpływu społecznego i taktyki manipulacji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

5) wyjaśnia charakter procesu socjalizacji; podaje przykłady wpływu społecznego w różnych dziedzinach życia; analizuje przypadki oraz przedstawia zalety i wady konformizmu i nonkonformizmu.

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

16) krytycznie analizuje przekazy medialne; wyjaśnia podstawowe mechanizmy manipulacji wykorzystywane w mediach; wskazuje rolę Rady Etyki Mediów w Rzeczypospolitej Polskiej;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, na czym polega wpływ społeczny;

• podaje przykłady przejawów wpływu społecznego;

• analizuje pozytywne i negatywne skutki mechanizmów rządzących wpływem społecznym;

• prezentuje przykłady manipulacji w życiu społecznym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• dyskusja;

• psychodrama;

• metoda kuli śniegowej.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Definicja wpływu społecznego – metoda kuli śniegowej. Uczniowie w parach ustalają definicję wpływu, zapisują na karteczce, potem łączą się w czwórki i ósemki pracujące dalej nad definicją. Na koniec wspólnie decydują i wybierają definicję spośród zaproponowanych.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem. Następnie wykonują dołączone do niego ćwiczenia. Wspólne omówienie odpowiedzi.

2. Następuje dyskusja dotycząca pozytywnych i negatywnych skutków mechanizmów rządzących wpływem społecznym. Wymienione przez uczniów skutki wybrana osoba może zapisywać na tablicy. Na koniec wyznaczona osoba podsumowuje dyskusję.

3. Uczniowie dzielą się na 10 grup. Każda z nich losuje kartkę, na której jest zapisana jedna z technik manipulacji. Zadaniem grupy jest jej przedstawienie w formie scenki, a pozostałe grupy mają odgadnąć, o jaką technikę chodzi. Scenki powinny być odzwierciedleniem rzeczywistych sytuacji, z którymi uczniowie zetknęli się w swoim życiu.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5 i 6 dotyczące propagandy w mediach.

5. Uczniowie kończą zdanie „Przykład manipulacji w mediach, który zapamiętałem/zapamiętałam, to…”.

6. Następuje rozmowa na temat etyki w mediach. Zadaniem uczniów jest przeanalizować przykład manipulacji, który wybrali ze zdań z punktu 4.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie odpowiadają na pytanie na temat znaczenia wpływu społecznego w życiu człowieka.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia interaktywne.

Materiały pomocnicze:

Materiał ikonograficzny z gazet i telewizji przedstawiający przykłady manipulacji i próby wywierania wpływu.

Karteczki do prac grupowych z nazwami i opisami technik manipulacji (opisy znajdują się w sekcji „Przeczytaj”).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Na podstawie audiobooka uczniowie mogą przygotować schemat ukazujący działanie wpływu społecznego.