Dla nauczyciela

Autor: Marcin Sawicki

Przedmiot: historia

Temat: Powstanie wielkiej koalicji i konferencja w Teheranie.

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

XLVII. II wojna światowa i jej etapy.

zakres podstawowy

Uczeń:

3) sytuuje w czasie i przestrzeni przełomowe wydarzenia II wojny światowej (polityczne i militarne);

6) opisuje uwarunkowania militarne i polityczne konferencji Wielkiej Trójki (Teheran, Jałta, Poczdam) i przedstawia ich ustalenia.

zakres rozszerzony

Uczeń:

2) omawia narodziny i działalność Wielkiej Koalicji;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wyjaśnia, dlaczego rola Wielkiej Brytanii oraz jej przywódcy, premiera Winstona Churchilla, w ramach koalicji antyhitlerowskiej stopniowo malała;

  • tłumaczy cele polityczne Wielkiej Trójki w okresie kształtowania się Wielkiej Koalicji;

  • ocenia politykę Wielkiej Trójki z różnych punktów widzenia.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm,

  • lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

  • pogadanka,

  • opowiadanie i wykład,

  • analiza tekstu źródłowego,

  • inscenizacja.

Formy zajęć:

  • praca całego zespołu klasowego,

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu,

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom zapoznać się z tekstem wprowadzającym do lekcji.

Faza wstępna

  1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat zajęć i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

  2. Rekapitulacja wtórna: rozmowa nauczająca. Uczniowie przypominają, jakie kraje opanował Hitler do 1941 r. W jaki sposób inwazji niemieckiej oparła się Wielka Brytania?

Faza realizacyjna

  1. Krótki wykład nauczyciela dotyczący formowania się Wielkiej Koalicji. Nauczyciel zwraca uwagę na Lend‑Lease Act oraz znaczenie dokumentów: Karty atlantyckiej oraz Deklaracji Narodów Zjednoczonych. Nauczyciel przypomina wydarzenia na frontach, które miały kluczowy wpływ na ukształtowanie się Wielkiej Trójki jako przywódców koalicji antyhitlerowskiej.

  2. Praca z tekstem źródłowym: uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie 4. Wybrana osoba (lub ochotnik) udziela odpowiedzi, nauczyciel ją koryguje, jeśli będzie to potrzebne.

  3. Praca w grupach. Wprowadzenie nauczyciela dotyczące początków konferencji Wielkiej Trójki w Teheranie. Nauczyciel dzieli uczniów na sześć zespołów i wyjaśnia, że poszczególne grupy reprezentują delegacje Wielkiej Trójki na konferencję w Teheranie (po dwie grupy na każde mocarstwo). Nauczyciel przygotowuje zestaw celów politycznych delegacji. Zadaniem uczniów jest ułożenie ich od – według nich – najistotniejszych do mniej ważnych lub całkowicie nieistotnych:

  • ZSRS – umocnienie praw człowieka na świecie po zakończeniu działań wojennych; pokonanie Japonii, rozbicie sił włoskich i wyeliminowanie Włochów z wojny po stronie Hitlera; całkowite pokonanie Rzeszy; utwierdzenie granicy z Polską na linii Curzona; utrzymanie demokratycznej, niepodległej Polski; otwarcie drugiego frontu w Europie na Bałkanach; rozszerzenie strefy wpływów na Europę Środkowo‑Wschodnią;

  • USA – umocnienie praw człowieka na świecie po zakończeniu działań wojennych; pokonanie Japonii, otwarcie drugiego frontu w Europie na Bałkanach; rozbicie sił włoskich i wyeliminowanie Włochów z wojny po stronie Hitlera; całkowite pokonanie Rzeszy; utwierdzenie granicy z Polską na linii Curzona; utrzymanie demokratycznej, niepodległej Polski; rozszerzenie strefy wpływów na Europę Środkowo‑Wschodnią;

  • Wielka Brytania – umocnienie praw człowieka na świecie po zakończeniu działań wojennych; pokonanie Japonii, otwarcie drugiego frontu w Europie na Bałkanach; rozbicie sił włoskich i wyeliminowanie Włochów z wojny po stronie Hitlera; zahamowanie ekspansji komunizmu na zachód; całkowite pokonanie Rzeszy; utwierdzenie granicy z Polską na linii Curzona; utrzymanie demokratycznej, niepodległej Polski; utrzymanie imperium kolonialnego.

  1. Uczniowie pracują w grupach w czasie określonym przez nauczyciela. Następnie prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel komentuje i ocenia efekty pracy uczniów.

Faza podsumowująca

  1. Uczniowie rozstrzygają, jakie wspólne interesy mieli przedstawiciele Wielkiej Trójki. W których sprawach możliwe było porozumienie, a gdzie pojawiały się sprzeczności? Dlaczego Brytyjczycy nie byli w stanie przeforsować swoich pomysłów na konferencji w Teheranie: drugiego frontu na Bałkanach oraz utrzymania niezmienionych granic Polski.

  2. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy.

Praca domowa

Uczniowie wykonują ćwiczenia niezrealizowane na lekcji.

Materiały pomocnicze:

P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Warszawa 2016;

R. Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, Warszawa 2010.

K. Michałek, Amerykańskie stulecie. Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1900–2001, Warszawa 2004.

W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2015, Warszawa 2019.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film edukacyjny może zostać wykorzystany jako materiał do pracy domowej podsumowującej lekcję.

Sprawdź się