SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Lądolód anatarktyczny i grenlandzki – porównanie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

4. Podejmowanie refleksji nad pięknem i harmonią świata przyrody, krajobrazów przyrodniczych i kulturowych oraz osiągnięciami cywilizacyjnymi ludzkości.

Treści nauczania:

IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

5. wyjaśnia proces powstawania lodowców i przedstawia ich występowanie na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Wskazuje różnice miedzy lodowcem a lądolodem.

• Charakteryzuje lądolód grenlandzki i antarktyczny.

• Identyfikuje wspólne cechy oraz różnice między lądolodem antarktycznym i grenlandzkim.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas geograficzny, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

• J. Makowski, 2004, Geografia fizyczna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

• A. Kosiba, Śnieg, lodowce lądolody, WSiP, Warszawa 1978.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie w tematykę lekcji poprzez przedstawienie podstawowych informacji o lądolodach grenlandzkim i antarktycznym – pogadanka nauczyciela, w interakcji z uczniami.

Faza realizacyjna

• Prośba nauczyciela o przeczytanie tekstu e‑materiału i zapoznanie się z grafikami.

• Omówienie zasad wykonania zadania: zadaniem uczniów jest zidentyfikowanie różnic i podobieństw lądolodów grenlandzkiego i antarktycznego oraz obliczenie ich parametrów (rozciągłość, powierzchnia) na podstawie atlasów geograficznych.

• Wyświetlenie przez nauczyciela na ekranie (alternatywnie przez uczniów na tabletach/komputerach) grafiki interaktywnej przedstawiającej wybrane cechy obu lądolodów.

• Praca w parach – uczniowie identyfikują podobieństwa i różnice między lądolodem grenlandzkim i antarktycznym oraz określają przyczyny tego stanu (kiedy jest to możliwe). Przed omówieniem podobieństw i różnic w procesach topnienia lądolodu Grenlandii i Antarktydy słuchają audiobooka. Po wykonaniu zadania uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi i przedstawiają na forum klasy swoje spostrzeżenia i wnioski; nauczyciel kontroluje poprawność odpowiedzi, zwracając uwagę na związki przyczynowo‑skutkowe.

• Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów mająca na celu podsumowanie wymienionych podobieństw i różnic między cechami lądolodów oraz określenie głównych prawidłowości kształtowania pokrywy lodowej Grenlandii i Antarktydy (w tym wpływu czynników środowiskowych i antropogenicznych).

• Sporządzenie punków w zeszycie zawierających syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji multimediów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Wykonanie poleceń do grafiki interaktywnej i audiobooka z e‑materiału.

• Praca pisemna: Określ potencjalne i rzeczywiste skutki topnienia lądolodów – środowiskowe, społeczne i gospodarcze.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia. Będzie przydatna także podczas innych lekcji dotyczących różnych globalnych zagrożeń środowiska (np. globalnych zmian klimatu i ich skutków, zmian poziomu mórz i linii brzegowej itp.). Znajdzie także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery.