Dla nauczyciela
Autor: Gabriela Iwińska
Przedmiot: Chemia
Temat: Jak powstają orbitale molekularne?
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Poziom podstawowy
III. Wiązania chemiczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Uczeń:
5. określa typ wiązania ( i ) w cząsteczkach związków nieorganicznych i organicznych.
III. Wiązania chemiczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Uczeń:
5. określa typ wiązania ( i ) w cząsteczkach związków nieorganicznych i organicznych; opisuje powstawanie orbitali molekularnych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
zdefiniuje pojęcie orbitalu molekularnego;
przeanalizuje sposób powstawania orbitali molekularnych;
określa rodzaje wiązań (wiązania , wiązania ) w cząsteczkach związków nieorganicznych i organicznych;
sporządza diagram energetyczny cząsteczki dwuatomowej i na jego podstawie ocenia jej stabilność energetyczną.
Strategie nauczania:
strategia asocjacyjna;
strategia problemowa.
Metody i techniki nauczania:
analiza materiału źródłowego oraz ćwiczenia uczniowskie;
dyskusja;
technika zdań podsumowujących.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Prowadzący prosi uczniów, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią pomysły, a pozostały jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel je dopowiada.
Nauczyciel przedstawia uczniom cel zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu do tematu: „Jak powstają orbitale molekularne?”.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zwracają uwagę na: podział orbitali, sposoby tworzenia orbitali, diagram poziomów energetycznych orbitali.
Uczniowie dobierają się w grupy. Nauczyciel podaje pytanie problemowe do rozwiązania: Jak powstają wiązania typu pi w cząsteczce etenu? Po wyznaczonym czasie, chętne osoby prezentują efekty pracy grupowej. Pozostali uczniowie i nauczyciel weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi.
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenie numer 1. Ewentualne problemy prowadzący omawia wraz z uczniami na forum klasy.
Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:
Przypomniałem/łam sobie, że...
Co było dla mnie łatwe...
Czego się nauczyłem/łam...
Co sprawiało mi trudność...
Praca domowa:
Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale – zestaw ćwiczeń, które nie zostały rozwiązane podczas zajęć.
Uczniowie opracowują FAQ (minimum trzy pytania i odpowiedzi) do tematu lekcji („Jak powstają orbitale molekularne?”).
Materiały pomocnicze:
K. H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, tłum. A. Dworak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna : cząsteczki, materia, reakcje, tłum. J. Kuryłowicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Medium „Animacja” może być wykorzystane jako pomoc podczas przygotowywania się do lekcji o temacie: „Jak powstają orbitale molekularne?” oraz do sprawdzianu.