Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

Który z prezentowanych modeli prezentuje wiążący orbital molekularny typu $σ_{p - p}$ .

R1QrsJjo0AHwJ

Ilustracja przedstawiająca cztery kształty orbitali. A. Nałożone orbitale mają kształt eliptyczny. B. Nałożone orbitale mają kształt składający się z elipsoidy, nieco bardziej jajowatej, usytuowanej wzdłuż osi igrek i dwóch małych lobów skierowanych wąskim czubkiem w stronę elipsy znajdujących się po jej przeciwległych końcach na osi igrek. C. Orbitale po nałożeniu mają kształt dwóch lobów stykających się wąskimi czubkami ze sobą, jeden mniejszy po prawej stronie oraz większy po lewej stronie. D. Nałożone orbitale mają kształt dwóch stykających się ze sobą krótszymi podstawami trapezów z zaokrąglonymi kątami, które mają wycięty środek w kształcie elipsoidy. — Informacja do ćwiczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RkcMVScvXTs6r

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj nazwy orbitali w odpowiednie miejsca.

R1414fFqjvoaj

Ćwiczenie 3

Określ, jakie warunki muszą spełniać orbitale atomowe poddane liniowej kombinacji.

RiI4bBpsqBqJM

RIHvGz6oWQ7hF1

Ćwiczenie 4

Ćwiczenie 5

Przedstaw graficznie sposób tworzenia wiązań w cząsteczce etynu. Na wykonanym rysunku zaznacz wiązania typu $π$ i $σ$ . Następnie uzupełnij poniższy tekst.

R1XheCOO5ovU6

RFeOl00Ho62m6

R13wBzpQoxXXd

Wzór sumaryczny cząsteczki etynu to $C_{2} H_{2}$ .

Ćwiczenie 6

Napisz, jaki typ orbitalu molekularnego ( $π$ czy $σ$ ) utworzy się w każdej przedstawionej niżej schematycznym rysunkiem sytuacji.

R1SiUlHBeEipm

Na osi igrek znajdują się dwa orbitale o kształcie znaku nieskończoności. Lewy orbital ma znak minus po lewej stronie i znak plus po prawej stronie, a prawy orbital ma znak plus po lewej stronie i znak minus po prawej stronie. Oba orbitale ułożone są wzdłuż osi igrek.Na osi igrek znajduje się orbital o kształcie znaku nieskończoności i o kształcie koła. Orbital w kształcie znaku nieskończoności ułożony jest wzdłuż osi igrek i ma znak minus po lewej stronie i znak plus po prawej stronie. Orbital o kształcie koła ma znak plus.Na osi igrek znajdują się dwa orbitale o kształcie liczby osiem. Ułożone są prostopadle do osi igrek. Części nad osią igrek mają znaki plus a pod osią igrek znaki minus.Na osi igrek znajdują się dwa orbitale o kształcie koła. Oba mają na sobie znak plus. — Informacja do ćwiczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RzrL0wFrt1Dtc

Rodzaj powstałego wiązania ( $π$ lub $σ$ ) zależy od sposobu i rodzaju nakładających się orbitali atomowych oraz ich symetrii względem osi wiązania.

A. $σ$

B. $σ$

C. $π$

D. $σ$

Ćwiczenie 6

Opisz, w jaki sposób w układzie współrzędnych xyz rozmieszczone są orbitale $p_{x}$ , $p_{y}$ i $p_{z}$ .

R1TpVyk69SFv9

Orbital $p_{x}$ w układzie współrzędnych xyz ułożony jest wzdłuż osi $x$ . Orbital $p_{y}$ w układzie współrzędnych $x y z$ ułożony jest wzdłuż osi $y$ . Orbital $p_{z}$ w układzie współrzędnych $x y z$ ułożony jest wzdłuż osi $z$ .

Ćwiczenie 7

Zastanów się i odpowiedz na pytanie, czy cząsteczka berylu ${Be}_{2}$ jest stabilna energetycznie. W tym celu:

A. Napisz skróconą konfigurację elektronową atomu berylu.

B. Narysuj diagram energetyczny hipotetycznej cząsteczki ${Be}_{2}$ .

C. Ustal rząd wiązania w tej cząsteczce.

R1O7MdexUDRvC

Rząd wiązania jest to liczba par elektronów na orbitalach wiążących pomniejszona o liczbę par elektronów na orbitalach antywiążących. Jeśli rząd wiązania wynosi $0$ to cząsteczka nie istnieje (brak stabilności energetycznej).

A. Konfiguracja elektronowa atomu berylu: $[{}_{4}{Be}] : [{}_{2}{He}] 2 s^{2}$ . Elektrony walencyjne znajdują się na podpowłoce $2 s$ .

B. Diagram

Rg2FSzlRE5WPR

Diagram energetyczny cząsteczki berylu.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

C. Rząd wiązania $= \frac{1}{2} \cdot (2 - 2) = 0$

Nie ma efektu wiążącego ponieważ rząd wiązania wynosi $0$ . Dlatego też cząsteczka ${Be}_{2}$ nie jest stabilna energetycznie.

Ćwiczenie 7

Orbitale cząsteczkowe (molekularne) (MO) dzielą się ze względu na symetrię i energię. Uzupełnij pola poniżej.

RML4sk2wtOoHF

Podział orbitali molekularnych ze względu na symetrię:

▪ orbitale typu $σ$ (sigma)

▪ orbitale typu $π$ (pi)

Podział orbitali molekularnych ze względu na energię:

▪ orbitale wiążące

▪ orbitale antywiążące

▪ orbitale niewiążące

311

Ćwiczenie 8

Narysuj diagram energetyczny orbitali cząsteczki $HCl$ .

RKYV6HLBU1bno

Elektrony walencyjne atomu chloru znajdują się na podpowłoce $3 s$ i $3 p$ , natomiast elektron walencyjny atomu wodoru znajduje się na orbitalu $1 s$ .

RdkhCplSLqaka

Odpowiedź do ćwiczenia
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 8

RiV1do9L27qL4

Animacja

Dla nauczyciela