Autor: Gabriela Iwińska

Temat: Zastosowanie chromu i jego związków

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• wymienia związki, jakie tworzy chrom;

• charakteryzuje zastosowanie chromu i jego związków;

• rozróżnia barwy związków chromu w zależności od stopnia utlenienia chromu.

Strategie nauczania:

• strategia asocjacyjna;

• strategia problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• analiza materiału źródłowego oraz ćwiczenia uczniowskie;

• dyskusja;

• technika zdań podsumowujących;

• eksperyment chemiczny;

• grafika interaktywna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny;

• e‑podręcznik.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania, zaciekawiając tematem. Przykładowe pytania: co to jest syberyjski czerwony ołów? Z czego składa się pigment do produkcji farb?

2. Nauczyciel przedstawia uczniom cel zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu do tematu: „Zastosowanie chromu i jego związków”.

3. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się wymienić związki chemiczne jakie tworzy chrom.

4. Zasady BHP. Nauczyciel zapoznaje uczniów z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcjach.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru, mazaki, zadaje pytanie: jakie są zastosowania chromu? Uczniowie przygotowując plakat mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Po zakończeniu pracy przedstawiciel grupy prezentuje efekty na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. Nauczyciel i pozostali uczniowie weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.

2. Eksperyment uczniowski. Uczniowie pozostają w tych samych grupach i będą przeprowadzali eksperyment, w którym sprawdzą, jakie związki chromu można wykorzystać do pokrywania przedmiotów stalowych. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy. Podopieczni je wypełniają w trakcie pracy oraz przygotowują odpowiedni sprzęt i szkło laboratoryjne oraz odczynniki chemiczne. Nauczyciel monitoruje przebieg pracy i wspiera uczniów. Po zakończeniu liderzy prezentują efekty pracy grupowej. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi.

3. Uczniowie pracują samodzielnie z grafiką interaktywną w medium bazowym i wykonują zamieszczone tam ćwiczenia.

4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza stan wiedzy uczniów po przeprowadzonej lekcji zadając przykładowe pytania:

• Jakie są typowe stopnie utlenienia chromu w związkach?

• W zależności od czego związki chromu przyjmują różne zabarwienie?

• Czy chrom reaguje z wodą?

• Jaki związek wykorzystuje się w elektrolizie, pirotechnice, wyrobie szkła, klejów, farbiarstwie, w fotografii, w litografii i w przemyśle ceramicznym?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłem/łam...

• sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

1. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale – zestaw ćwiczeń, które nie zostały rozwiązane podczas zajęć.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Jakie są typowe stopnie utlenienia chromu w związkach?

• W zależności od czego związki chromu przyjmują różne zabarwienie?

• Czy chrom reaguje z wodą?

• Jaki związek wykorzystuje się w elektrolizie, pirotechnice, wyrobie szkła, klejów, farbiarstwie, w fotografii, w litografii i w przemyśle ceramicznym?

2. Doświadczenie chemiczne:

Szkło i sprzęt laboratoryjny są wymienione przy opisie doświadczenia w e‑materiale.

Odczynniki chemiczne są wymienione przy opisie doświadczenia w e‑materiale.

Instrukcja wykonania jest opisana przy opisie doświadczenia w e‑materiale.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Medium w sekcji „Grafika interaktywna” można potraktować jako zadanie domowe dotyczące analizy problemu w temacie „Zastosowanie chromu i jego związków”.