Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Jakie są przyczyny konfliktów zbrojnych we współczesnym świecie?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

10) przedstawia konflikty międzynarodowe i etniczne w nieunijnej części Europy; lokalizuje je, wyjaśnia ich przyczyny i konsekwencje;

11) przedstawia konflikty międzynarodowe i etniczne w azjatyckiej części obszaru poradzieckiego; lokalizuje je i wyjaśnia ich przyczyny i skutki;

12) przedstawia konflikty międzynarodowe i etniczne w XXI wieku na obszarze Środkowego i Dalekiego Wschodu; lokalizuje je i wyjaśnia ich przyczyny oraz konsekwencje.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie,

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje przyczyny konfliktów zbrojnych we współczesnym świecie;

• ocenia rolę działań neokolonialnych w pojawianiu się konfliktów;

• definiuje pojęcia: neokolonializm, postkolonializm;

• wyjaśnia problemy, które rzutują na możliwość pokojowego rozwiązywania konfliktów;

• rozważa, w jaki sposób można rozwiązać problemy demograficzne i związane z surowcami naturalnymi.

Strategie nauczania:

• konektywizm;

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• prezentacja multimedialna;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć: Przed lekcją

1. Uczniowie zostają podzieleni na cztery grupy i opracowują przydzielone zagadnienia w formie prezentacji multimedialnej:

• gr. I – przykładowy konflikt postkolonialny;

• gr. II – przykładowy konflikt związany z walką o terytorium (pozycję międzynarodową);

• gr. III – problemy demograficzne;

• gr. IV – problemy dotyczące surowców naturalnych.

Prezentacje powinny też zawierać zadania pobudzające aktywne słuchanie.

Faza wstępna

1. Uczniowie proszeni są o przypomnienie przyczyn i głównych działań związanych z procesem dekolonizacji. Wykorzystują burzę mózgów i mape myśli.

2. Uczniowie wskazują również na najważniejsze przyczyny konfliktów zbrojnych we współczesnym świecie.

3. Zapoznanie z tematem i celami lekcji.

Faza realizacyjna

1. Przedstawienie uczniowskich prezentacji. Po każdej z nich reszta zespołu klasowego może zadawać prelegentom pytania. Udziela też odpowiedzi na pytania aktywizujące.

2. Następnie uczniowie proponują metody rozwiązania przedstawionych w prezentacjach problemów.

3. Praca z filmem. Po emisji materiału uczniowie dyskutują na temat, w jaki sposób można odbudować zaufanie obywateli do władz w państwach upadłych. Chętna/wybrana osoba formułuje wnioski.

Faza podsumowująca

1. Praca w parach. Zespoły rozwiązują zadania 5–8 z sekcji Sprawdź się. Wspólne omówienie odpowiedzi.

2. Wybrana/chętna osoba podsumowuje lekcję.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne,których nie rozwiazali na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

Współczesne stosunki międzynarodowe, pod red. Teresy Łoś‑Nowak, Wrocław 2008.

Margot Stańczyk‑Minkiewicz, Piotr L. Wilczyński, Neokolonializm i neoimperializm w państwach Afryki Subsaharyjskiej, „Przegląd Geopolityczny”, 2020, nr 33.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może zostać wykorzystany jako wstęp do prezentacji na temat przykładowych konfliktów.