Sprawdź się
Wskaż, którego zachowania nie można nazwać prawidłowym w razie ataku terrorystycznego.
- zachowanie rozsądku i spokoju
- niepodporządkowywanie się istniejącym procedurom
- nieuleganie panice
- współpraca z wyspecjalizowanymi jednostkami
Wskaż, jakie przesłanki czynią z Polski potencjalny cel ataków terrorystycznych.
- położenie w centrum Europy
- dość liberalna polityka wizowa
- otwartość granic
- niewielka liczba zagranicznych inwestycji
- udział Polski w misjach NATO w Iraku
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Potencjalne cele ataków terrorystycznych to np. obiekty i instytucje społeczne. | □ | □ |
| Duże skupiska ludzi to tzw. obiekty twarde. | □ | □ |
| Radykałowie islamscy są wrogo nastawieni do religii katolickiej. | □ | □ |
| Kościoły i miejsca kultu religijnego są w Polsce szczególnie chronione przez służby w celu zapobiegania atakom terrorystycznym. | □ | □ |
Zapoznaj się z wykresem i wykonaj ćwiczenie.
Wskaż zdania prawdziwe.
- Jednym ze sposobów radzenia sobie z problemem globalnym, jakim są starzejące się społeczeństwa, jest aktywizacja zawodowa osób powyżej 65. roku życia.
- We współczesnych państwach, ze względu na problemy demograficzne, konieczne jest obniżenie wieku emerytalnego.
- Społeczeństwa państw europejskich charakteryzują się większym zaangażowaniem w aktywność zawodową i później przechodzą na emeryturę.
- W Japonii obywatele mają najlepsze możliwości realizowania swoich aspiracji zawodowych po 65. roku życia.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Neokolonializm i neoimperializm w państwach Afryki SubsaharyjskiejZjawiska takie jak korupcja czy kleptokracja stanowią główną przyczynę pojawienia się w omawianej części świata zjawisk neokolonializmu i neoimperializmu. Często zresztą uznaje się, że to właśnie te dwa symptomy najlepiej ilustrują patologię władzy i proces degradacji oraz wasalizacji państw regionu. Polega to na tym, że przekonana o swojej wszechwładzy i bezkarności grupa rządząca czerpie zyski ze wszelkich możliwych dóbr, jakimi dysponuje dane państwo, pomijając przy tym interes reszty mieszkańców. Nierzadko proceder ten osiąga formę kleptokracji, w której państwo reprezentuje interesy jedynie wąskiej grupy społeczno‑ekonomicznej i przy pomocy obowiązującego, wygodnego dla tej grupy prawa, zarządza transfer środków publicznych pozyskiwanych w oparciu o wszelkiego rodzaju formy przymusu (podatki, cła, daniny etc.) do określonej grupy podmiotów publicznych lub niepublicznych, w tym osób fizycznych. Prawo stanowione jest w taki sposób, aby ułatwiało i chroniło procesy transferu środków publicznych do sektora prywatnego.
Źródło: Margot Stańczyk-Minkiewicz, Piotr L. Wilczyński, Neokolonializm i neoimperializm w państwach Afryki Subsaharyjskiej, „Przegląd Geopolityczny”, nr 33, dostępny w internecie: przeglad.org [dostęp 27.10.2020 r.].
W państwach postkolonialnych... Możliwe odpowiedzi: 1. dominują reżimy niedemokratyczne., 2. władze państwowe są sprywatyzowane przez wąskie grupy najbogatszych i działają w obronie ich interesów., 3. rządzący próbują realizować interesy wszystkich mieszkańców, ale nie zawsze mają odpowiednie kompetencje., 4. wysoki poziom korupcji uniemożliwia sprawne rządzenie państwem i powoduje wykluczenie dużych grup obywateli.
Wskaż właściwe dokończenia zdania.
W państwach postkolonialnych...
- dominują reżimy niedemokratyczne.
- władze państwowe są sprywatyzowane przez wąskie grupy najbogatszych i działają w obronie ich interesów.
- rządzący próbują realizować interesy wszystkich mieszkańców, ale nie zawsze mają odpowiednie kompetencje.
- wysoki poziom korupcji uniemożliwia sprawne rządzenie państwem i powoduje wykluczenie dużych grup obywateli.
Zapoznaj się z grafiką i wykonaj ćwiczenie.
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Współczesny neokolonializm przejawia się w wykorzystywaniu pracy drobnych rolników i pracowników najemnych, których udział w zyskach z wytworzonego produktu jest najmniejszy. | □ | □ |
| Dzięki międzynarodowym koncernom zyski obywateli byłych państw kolonialnych powodują wzrost zamożności państw postkolonialnych. | □ | □ |
| Współczesny neokolonializm to przejęcie kontroli nad rynkiem w państwach postkolonialnych przez korporacje międzynarodowe. | □ | □ |
| Lokalni handlowcy z państw postkolonialnych są traktowani jako równorzędni partnerzy przez korporacje międzynarodowe. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Zintegrowany system bezpieczeństwa człowieka w XXI wieku – piramida równobocznaKształtujące współczesną rzeczywistość społeczną procesy globalizacji, określające nasze postrzeganie świata idee postmodernistyczne oraz determinujące naszą przyszłość tendencje składają się na uwarunkowania, w których jednostki, grupy społeczne, narody, państwa dostrzegają zagrożenia dla swego bytu i rozwoju w nadchodzącym stuleciu oraz w kolejnych wiekach. Zmiany w sferze mentalnej jednostek, grup społecznych, narodów, prowadzące często do konfliktów, nie pozostaną bez wpływu na przyszłe działania państwa oraz jego struktur w wymiarze globalnym, regionalnym, subregionalnym. Na tym tle polityczne, militarne, ekonomiczne, społeczne i kulturowe procesy globalizacji są podstawą istotnych przewartościowań w każdej ze sfer rzeczywistości społecznej: politycznej, bezpieczeństwa, ekonomicznej, społecznej i kulturowej. Prądy ideowe przełomu XX i XXI wieku określają przy tym sposób jej postrzegania, wartościowania procesów, zjawisk, zdarzeń. Tym samym wpływają na kształt i charakter tendencji określających zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa w XXI wieku. Zagrożenia globalne odnoszą się do procesów internacjonalizacji, instytucjonalizacji oraz oddziaływań i współzależności międzynarodowych, tworzących podstawy strukturalne współczesnego świata w sferach politycznej, militarnej, ekonomicznej, społecznej i kulturowej.
Globalizacja jest związana bezpośrednio z wejściem ogółu społeczeństw w nowe tysiąclecie, pozbawione geograficznych i mentalnych barier i ograniczeń. Niesie więc ze sobą zagrożenie w postaci możliwości utraty podmiotowości przez państwo.
Źródło: Jerzy M. Brzeziński, Agnieszka Ryniewicz, Zintegrowany system bezpieczeństwa człowieka w XXI wieku – piramida równoboczna, „Czasopismo Zabezpieczenia” 12.12.2016 r., dostępny w internecie: zabezpieczenia.com.pl [dostęp 27.10.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
UNHCR: Ze strefy konfliktu na Ukrainie wciąż uciekają ludzieWedług oficjalnych danych na Ukrainie jest zarejestrowanych ok. 1,4 mln osób wewnętrznie przesiedlonych z części obwodów ługańskiego i donieckiego na wschodzie kraju, niebędących pod kontrolą władz w Kijowie, oraz z Krymu. Zdecydowana większość zarejestrowanych przesiedleńców przyjechała ze wschodniej części kraju, z Krymu mowa o 30‑50 tysiącach. Osoby wewnętrznie przesiedlone (IDPs – internally displaced persons) zgodnie z definicją UNHCR to ludzie, którzy nie przekraczają granic międzynarodowych, aby znaleźć schronienie.
Znaczna większość IDPs uciekła w pierwszej fazie konfliktu w Donbasie, jednak obecnie wciąż są osoby, opuszczające strefę działań zbrojnych. Jak wyjaśniła przedstawicielka UNHCR, to na przykład osoby z linii rozgraniczenia, uciekające przed ostrzałami, do których dochodzi każdego dnia. W regionie linii rozgraniczenia, rozdzielającej walczące w Donbasie strony – separatystów i ukraińskie siły rządowe – znajduje się ponad 200 miejscowości – wskazała Kuzmenko. To też ludzie, którzy osiągnęli pełnoletność i zdecydowali o wyjeździe, czy seniorzy, zabierani przez swoich bliskich na terytorium kontrolowane przez Kijów.
Źródło: UNHCR: Ze strefy konfliktu na Ukrainie wciąż uciekają ludzie, 1.03.2020 r., dostępny w internecie: gazetaprawna.pl [dostęp 27.10.2020 r.].