Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Wyznaczanie potencjałów standardowych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

IX. Elektrochemia. Uczeń:

1) stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny, potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM.

Zakres rozszerzony

IX. Elektrochemia. Uczeń:

1) stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny; potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • analizuje proces wyznaczania potencjałów standardowych;

  • przedstawia budowę standardowej elektrody wodorowej;

  • korzystając z symulacji opracowuje szereg aktywności metali.

Strategie nauczania:

  • asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

  • pogadanka;

  • dyskusja dydaktyczna;

  • analiza materiału źródłowego;

  • ćwiczenia uczniowskie;

  • symulacja interaktywna;

  • technika termometr;

  • technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

  • praca zbiorowa;

  • praca w grupach;

  • praca w parach;

  • praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • rzutnik multimedialny;

  • tablica interaktywna/tablica i kreda/pisak.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału. Następnie zadaje uczniom pytanie: Z czym kojarzy wam się szereg? Jak ustala się odpowiednie szeregi? Co to jest szereg napięciowy metali?

  2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Nauczyciel wprowadza metodę kuli śniegowej, rozdaje uczniom samoprzylepne karteczki:  uczniowie najpierw w parach ustalają, co już wiedzą na temat potencjałów standardowych (każdą informację zapisują na osobnej karteczce), następnie ustalają to w grupach czteroosobowych, ośmioosobowych, szesnastoosobowych i całą klasą - powstaje zbiór fiszek z informacjami do uporządkowania. Na podstawie różnych propozycji uczniowskich można stworzyć mapę myśli lub zastosować technikę gadająca ściana, tak by w trakcie lekcji porządkować informacje.

  3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału w sekcji „Przeczytaj” i wyszukują informacje dotyczące półogniwa, ogniwa, szeregu napięciowego, po czym chętni uczniowie na forum klasy interpretują te pojęcia. Pozostali uczniowie weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi kolegów i koleżanek.

  2. Nauczyciel odsyła uczniów do symulacji interaktywnej przedstawiającej pomiar potencjałów elektrod względem standardowej elektrody wodorowej. Uczniowie zapoznają się z poleceniami i wykonują zawarte w medium ćwiczenia. Uczniowie w parach ustalają szereg aktywności metali użytych w symulacji.

  3. Nauczyciel zapisuje na tablicy „szereg napięciowy metali”. Na środku zapisuje symbol atomu wodoru. Uczniowie kolejno umieszczają w odpowiednich miejscach względem symbolu wodoru, symbole odpowiednich metali. Powrót do fazy wstępnej i konfrontacja propozycji uczniów z informacją z jaką się zapoznali podczas ćwiczeń.

  4. Uczniowie pracują w parach z częścią „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują zadania. Nauczyciel może wyświetlić treść poleceń na tablicy multimedialnej. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na zastanowienie się, a następnie chętny uczeń z danej pary udziela odpowiedzi/prezentuje rozwiązanie na tablicy. Pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej, proponując ewentualnie swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej. Ćwiczenia, których uczniowie nie zdążą wykonać podczas lekcji mogą być zlecone do wykonania w ramach pracy domowej.

Faza podsumowująca:

  1. Na zakończenie nauczyciel stosuje narzędzie do oceny stopnia opanowania wiadomości i umiejętności przez uczniów, z zastosowaniem termometru. Uczniowie na skali temperatury zaznaczają cenkami, w jakim stopniu opanowali zagadnienia wynikające z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji. Jeżeli ze skali będzie wynikał niski poziom temperatury, uczniowie zastanawiają się, w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy.

  2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

  • Przypomniałem/łam sobie, że...

  • Co było dla mnie łatwe...

  • Czego się nauczyłam/łem...

  • Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Symulacja interaktywna może być wykorzystana w trakcie lekcji oraz jako pomoc przy odrabianiu zadania domowego.  Może być też wykorzystana przez uczniów nieobecnych na lekcji celem uzupełnienia luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje arkusz papieru ze schematem termometru ze skalą, cenki dla uczniów.

2. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

  • Co to jest potencjał standardowy?

  • Co to jest SEM?

  • Jak zbudowana jest standardowa elektroda wodorowa?

Sprawdź się