Dla nauczyciela
Autor: Alicja Kasińska
Przedmiot: biologia
Temat: Trawienie cukrów w przewodzie pokarmowym człowieka
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśni, na czym polega trawienie enzymatyczne cukrów;
wskaże, w których odcinkach przewodu pokarmowego trawione są węglowodany;
opisze etapy przemiany metabolicznej skrobi w cukry proste;
zaplanuje i przeprowadzi doświadczenie sprawdzające warunki trawienia skrobi.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
strategia badawcza;
strategia problemowa.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
ćwiczenia laboratoryjne;
analiza grafiki interaktywnej.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu;
zestawy doświadczalne (zob. materiały pomocnicze – zał. 1);
instrukcje do przeprowadzenia doświadczenia (zob. materiały pomocnicze – zał. 2).
Przed lekcją:
Nauczyciel przygotowuje cztery zestawy doświadczalne do badania warunków trawienia skrobi (zob. materiały pomocnicze – zał. 1).
Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie sobie budowy układu pokarmowego. Uczniowie mogą w tym celu wykorzystać mapę pojęć pt. Budowa układu pokarmowego lub grafikę interaktywną pt. Narządy układu pokarmowego człowieka z e‑materiału Trawienie i jego rodzaje.
Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel zadaje pytania: „Co musi się stać z pokarmem, aby mógł dotrzeć do tkanek i komórek?”, „Na czym polega proces trawienia pokarmów?”.
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z celami lekcji zawartymi w e‑materiale i sformułowanie kryteriów sukcesu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie dzielą się na cztery grupy. Każdy zespół otrzymuje zestaw doświadczalny (zał. 1). Uczniowie na podstawie własnej wiedzy planują doświadczenie sprawdzające warunki trawienia skrobi. Następnie weryfikują opracowany przebieg doświadczenia z opisem zawartym w materiałach pomocniczych (zał. 2).
Uczniowie przygotowują zgodnie z instrukcją doświadczenie sprawdzające warunki trawienia skrobi, którego wyniki odczytają po 30 min.
Uczniowie zapoznają się z grafiką interaktywną przedstawiającą trawienie cukrów w przewodzie pokarmowym człowieka i wykonują do niej polecenia: nr 1 („Wyjaśnij, w których odcinkach przewodu pokarmowego i przy udziale których enzymów trawione są skrobia oraz dwucukry”) oraz nr 2 („Określ warunki, w jakich zachodzą procesy trawienia węglowodanów w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego. W odpowiedzi uwzględnij m.in. odczyn środowiska”).
Uczniowie obserwują wyniki przeprowadzonego doświadczenia, zapisują je w tabeli. Formułują wnioski i omawiają je na forum klasy.
Nauczyciel wyjaśnia wątpliwości uczniów.
Faza podsumowująca:
Uczniowie wykonują w zespołach 2‑osobowych ćwiczenie nr 8 (mają za zadanie podać nazwę odcinka przewodu pokarmowego, w którym następuje zahamowanie trawienia cukrów, i określić przyczynę tego zjawiska), a następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą. Wybrane osoby przedstawiają odpowiedź na forum klasy.
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 7 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana m.in. podczas lekcji Wchłanianie i transport substancji pokarmowych w jelicie oraz Rola jelita grubego w procesach trawiennych.