Autor: Alicja Kasińska

Przedmiot: biologia

Temat: Trawienie cukrów w przewodzie pokarmowym człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśni, na czym polega trawienie enzymatyczne cukrów;

• wskaże, w których odcinkach przewodu pokarmowego trawione są węglowodany;

• opisze etapy przemiany metabolicznej skrobi w cukry proste;

• zaplanuje i przeprowadzi doświadczenie sprawdzające warunki trawienia skrobi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• strategia badawcza;

• strategia problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• ćwiczenia laboratoryjne;

• analiza grafiki interaktywnej.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• zestawy doświadczalne (zob. materiały pomocnicze – zał. 1);

• instrukcje do przeprowadzenia doświadczenia (zob. materiały pomocnicze – zał. 2).

Przed lekcją:

1. Nauczyciel przygotowuje cztery zestawy doświadczalne do badania warunków trawienia skrobi (zob. materiały pomocnicze – zał. 1).

2. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie sobie budowy układu pokarmowego. Uczniowie mogą w tym celu wykorzystać mapę pojęć pt. Budowa układu pokarmowego lub grafikę interaktywną pt. Narządy układu pokarmowego człowieka z e‑materiału Trawienie i jego rodzaje.

3. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytania: „Co musi się stać z pokarmem, aby mógł dotrzeć do tkanek i komórek?”, „Na czym polega proces trawienia pokarmów?”.

2. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z celami lekcji zawartymi w e‑materiale i sformułowanie kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie dzielą się na cztery grupy. Każdy zespół otrzymuje zestaw doświadczalny (zał. 1). Uczniowie na podstawie własnej wiedzy planują doświadczenie sprawdzające warunki trawienia skrobi. Następnie weryfikują opracowany przebieg doświadczenia z opisem zawartym w materiałach pomocniczych (zał. 2).

2. Uczniowie przygotowują zgodnie z instrukcją doświadczenie sprawdzające warunki trawienia skrobi, którego wyniki odczytają po 30 min.

3. Uczniowie zapoznają się z grafiką interaktywną przedstawiającą trawienie cukrów w przewodzie pokarmowym człowieka i wykonują do niej polecenia: nr 1 („Wyjaśnij, w których odcinkach przewodu pokarmowego i przy udziale których enzymów trawione są skrobia oraz dwucukry”) oraz nr 2 („Określ warunki, w jakich zachodzą procesy trawienia węglowodanów w poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego. W  odpowiedzi uwzględnij m.in. odczyn środowiska”).

4. Uczniowie obserwują wyniki przeprowadzonego doświadczenia, zapisują je w tabeli. Formułują wnioski i omawiają je na forum klasy.

5. Nauczyciel wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują w zespołach 2‑osobowych ćwiczenie nr 8 (mają za zadanie podać nazwę odcinka przewodu pokarmowego, w którym następuje zahamowanie trawienia cukrów, i określić przyczynę tego zjawiska), a następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą. Wybrane osoby przedstawiają odpowiedź na forum klasy.

2. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana m.in. podczas lekcji Wchłanianie i transport substancji pokarmowych w jelicie oraz Rola jelita grubego w procesach trawiennych.