Autor: Joanna Oparek

Przedmiot: Język polski

Temat: Świat widziany oczami Amerykanina. Ernest Hemingway – życie i twórczość

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • przeanalizuje związek biografii Hemingway z jego twórczością;

  • scharakteryzuje prozę Hemingwaya;

  • wyjaśni termin „stracone pokolenie”;

  • określi, w jaki sposób perspektywa autora wpływała na kreowany przez jego dzieła obraz świata.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • podająca.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed zajęciami:

  1. Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat związku twórczości z  życiem autora.

  2. Nauczyciel może przywołać przykłady polskich pisarzy, których twórczość kształtowała się pod wpływem życiowych doświadczeń. Może również zachęcić uczniów do dyskusji na temat znaczenia osobistej perspektywy autora w kreowaniu świata przedstawionego.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał  i wprowadza ich w temat lekcji, nawiązując do wcześniejszej rozmowy. Wraz z uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

  2. Nauczyciel prosi uczniów o zapisanie na tablicy określeń, które kojarzą się z postacią Ernesta Hemingwaya.

  3. Prowadzący może zaproponować uczniom wspólne obejrzenie fragmentów ekranizacji powieści Hemingwaya.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. 

  2. Nauczyciel prosi uczniów o zweryfikowanie listy określeń, które wcześniej zostały zapisane na tablicy.

  3. Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat tego, w jaki sposób biografia pisarza – Amerykanina wpłynęła na charakter i tematykę jego twórczości. 

  4. Uczniowie zapoznają się z multimedium 1 (audiobook), następnie dobierają się w pary i wykonują polecenia 1 i 2. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje. Polecenie 2 może przybrać formę dyskusji.

  5. Uczniowie przechodzą do multimedium 2 (mapa myśli) i wykonują polecenia 1 i 2 oraz ćwiczenia. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o krótką charakterystykę postaci pisarza i omówienie związku jego biografii z twórczością. 

  2. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o wypowiedź na temat: Wpływ doświadczeń Hemingwaya na świat przedstawiony jego utworów. Inni uczniowie uzupełniają wypowiedź, a nauczyciel komentuje.

  3. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu.

  4. Na zakończenie nauczyciel może zaproponować uczniom głośne odczytanie wybranych fragmentów prozy Hemingwaya.

Praca domowa:

Zinterpretuj cytat z powieści Pożegnanie z bronią:

Świat łamie każdego i potem niektórzy są jeszcze mocniejsi w miejscach złamania. Ale takich, co nie dają się złamać, świat zabija.

Materiały pomocnicze:

  • https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/877705,Ernest-Hemingway-%e2%80%93-rezyser-wlasnego-zycia

  • https://plus.polskatimes.pl/prof-ewa-luczak-ernest-hemingway-to-pisarz-na-trudne-czasy/ar/c15-16301471

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.