Autor: Justyna Szymańska

Temat: Światowy i europejski system ochrony praw człowieka – podstawy prawne

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XII. Prawa człowieka i ich ochrona międzynarodowa.

Uczeń:

3) wymienia katalog praw i wolności z Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz z protokołów do niej przyjętych; pisze skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;

4) wymienia katalog praw i wolności z Europejskiej karty socjalnej; rozważa dylematy związane z prawami socjalnymi i sposobem ich realizacji przez państwo;

5) charakteryzuje system ochrony praw człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych; wykazuje różnice w ochronie praw na podstawie przepisów Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowego paktu praw socjalnych, gospodarczych i kulturalnych;

6) charakteryzuje system ochrony praw człowieka Unii Europejskiej (Karta praw podstawowych, działania Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich) oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

• charakteryzuje światowy i europejski system ochrony praw człowieka;

• omawia zapisy Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz przyjętych do niej protokołów;

• pisze skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;

• omawia zapisy Europejskiej karty socjalnej;

• wyjaśnia, jak są realizowane zapisy Europejskiej karty socjalnej;

• analizuje system ochrony praw człowieka w Unii Europejskiej;

• omawia działalność Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;

• wskazuje zasady ochrony praw człowieka w OBWE.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• odwrócona klasa.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przed lekcją zespół klasowy zostaje podzielony na grupy. Zadaniem każdej z nich jest przygotowanie prezentacji multimedialnej dotyczącej przydzielonego zagadnienia z sekcji „Przeczytaj”. Zagadnienia:

   – gr. I – Światowy system ochrony praw człowieka;
   – gr. II – Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz protokoły do niej przyjęte;
   – gr. III – Europejska karta społeczna i Karta praw podstawowych Unii Europejskiej;
   – gr. IV – Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich;
   – gr. V – Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
   Grupy przygotowują też pytania dla pozostałych uczniów mające na celu wzmocnienie aktywnego słuchania.

Faza wstępna:

1. Dyskusja wprowadzająca: „Czy łamanie praw człowieka to obecnie jeden z największych problemów współczesnego świata?”.

2. Przedstawienie tematu „Światowy i europejski system ochrony praw człowieka – podstawy prawne” i celów zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Przedstawienie uczniowskich prezentacji. Po każdej z nich następuje omówienie: uczniowie mogą zadawać pytania prelegentom, weryfikować i uzupełniać informacje.

2. Uczniowie zapoznają się z medium w sekcji „Prezentacja multimedialna”. Tworzą notatkę w formie mapy pojęć. Następnie wykonują polecenia i ćwiczenia dołączone do materiału.

3. Podział klasy na grupy. Każda z nich opracowuje projekt skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Po zakończonej pracy przedstawiciele grup prezentują skarg na forum klasy. Wspólne omówienie propozycji.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne z sekcji „Sprawdź się” wskazane przez nauczyciela.

2. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

3. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy. Prosi o samoocenę uczniów dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania. Dokonuje oceny pracy wybranych uczniów.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne, których nie rozwiązali na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

• Protokół nr 6 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący zniesienia kary śmierci, sporządzony w Strasburgu dnia 28 kwietnia 1983 r., isap.sejm.gov.pl.

• Mateusz Kucharczyk, Kto zostanie (…), 30.10.2019 r., euractiv.pl.

• Maciej Czarnecki, Polska wybrana do Rady Praw Człowieka ONZ, 18.10.2019 r., wyborcza.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.