Dla nauczyciela
Autorka: Paulina Wierzbińska
Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie, Wiedza o społeczeństwie 2022
Temat: Finanse publiczne i procedura uchwalania budżetu państwa
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:
7) przedstawia zakres działania poszczególnych poziomów samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo) w Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem struktury głównych kierunków wydatków budżetowych na te działania oraz źródeł ich finansowania;
Zakres rozszerzony
IX. Sprawowanie władzy w Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:
2) przedstawia źródła dochodów budżetu centralnego i kierunki wydatków budżetowych w Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje procedurę uchwalania budżetu państwa i zasady dotyczące jego tworzenia;
wskauje organy odpowiedzialne za poszczególne etapy uchwalania budżetu i scharakteryzujesz ich rolę;
analizuje strukturę dochodów i wydatków budżetowych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Przedstawienie tematu „Finanse publiczne i procedura uchwalania budżetu państwa” i celów zajęć.
Uczniowie w parach opracowują mapy myśli związane z przedstawionym tematem. Wybrana para przedstawia swoje propozycje i zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie odnoszą się do tych sugestii, uzupełniając je o swoje pomysły.
Faza realizacyjna:
Podział klasy na grupy. Każda z nich opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:
Co to są finanse publiczne?
Pochodzenie dochodów budżetowych według ustawy o finansach publicznych;
Przeznaczenie wydatków budżetowych;
Zasady tworzenia budżetu państwa. Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.
Praca w czterech zespołach – analiza schematu. Uczniowie zapoznają się z procedurą uchwalania ustawy budżetowej. Następnie w zespołach opracowują informacje o tym, jaką rolę odgrywają w tej procedurze: rząd, sejm, senat i głowa państwa. Grupy przedstawiają rezultaty pracy na forum klasy.
Dyskusja na temat: „Czy według was środki budżetowe są wydatkowane właściwie?”. Uczniowie przedstawiają swoje argumenty, kontrargumenty i opinie. Na zakończenie chętna/wybrana osoba dokonuje podsumowania.
Faza podsumowująca:
Uczniowie dzielą się na 4‑osobowe grupy i rozwiązują na czas zadania z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszych do najtrudniejszych. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa i może zostać nagrodzona ocenami za aktywność.
Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli.
Praca domowa:
Przygotuj kilka pytań dotyczących poruszanych na zajęciach zagadnień, których możesz się spodziewać na kartkówce.
Materiały pomocnicze:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, isap.sejm.gov.pl.
Ustawa budżetowa na rok 2021 z dnia 20 stycznia 2021 r., isap.sejm.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Schemat może zostać wykorzystany do powtórzenia wiadomości.