Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Zabawy (z) językiem polskim
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji. Uczeń:
pozna przykłady atrakcyjnych ćwiczeń rozwijających kulturę logiczną;
trafnie użyje wybranych frazeologizmów;
wymyśli wyrażenia (związki frazeologiczne) i pojęcia (neologizmy) jako przykłady kreatywnego słowotwórstwa;
pozna metaforyczne ujęcie doświadczenia językowego na przykładzie gry „Drzewo‑słów” i scharakteryzuje za jego pomocą wykonywane czynności.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
gra dydaktyczna;
praca z multimedium;
rozmowa kierowana.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czy zgadzacie się ze stwierdzeniem, że nie da się zrozumieć siebie, świata i swoich relacji ze światem bez refleksji o tym, dzięki czemu w ogóle rozumiemy: bez refleksji o języku?
Faza realizacyjna:
**Praca z tekstem.**Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale.
Prowadzący zadaje uczniom pytania:
- Na czym polega gra opisana w tekście głównym?
- Jaki jest cel gry?
- W jaki sposób gra realizuje swój cel?
Na koniec pyta uczniów, czy chcieliby zagrać w tę grę.Uczniowie dzielą się na grupy. Każda z nich wykonuje zadania zamieszczone w grze edukacyjnej. Następnie wspólnie sprawdzają poprawność odpowiedzi i wyłaniają zwycięską drużynę.
Prowadzący zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia – od najprostszych do najtrudniejszych. Uczniowie wykonują to zadanie w parach. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a reszta klasy wspólnie ustosunkowuje się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Uczniowie w ramach pracy projektowej przygotowują mini grę, której celem jest zabawa z językiem polskim.
Materiały pomocnicze:
Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.
Walczak P., Metody aktywizujące w nauczaniu filozofii, w: „Analiza i egzystencja” 10 (2009).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.