Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Substancje budulcowe i energetyczne w diecie człowieka
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Omówisz rolę białek, węglowodanów i tłuszczów w odżywianiu człowieka.
Przedstawisz źródła pokarmowe białek, węglowodanów i tłuszczów.
Przeanalizujesz zawartość głównych składników pokarmowych w wybranych produktach spożywczych.
Wykażesz zależność funkcji składników budulcowych i energetycznych od ich budowy.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
z użyciem komputera;
rozmowa kierowana;
ćwiczenia interaktywne;
prezentacja;
analiza grafiki interaktywnej;
mapa pojęć.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru, flamastry.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każdy zespół otrzymuje zagadnienia do opracowania:
– grupa I – rola białek w odżywianiu człowieka i ich źródła pokarmowe oraz związek funkcji białek z ich budową;
– grupa II – rola węglowodanów w odżywianiu człowieka i ich źródła pokarmowe oraz związek funkcji węglowodanów z ich budową;
– grupa III – rola tłuszczów w odżywianiu człowieka i ich źródła pokarmowe oraz związek funkcji tłuszczów z ich budową.
Uczniowie wyszukują informacje oraz przynoszą materiały, które wykorzystają podczas tworzenia prezentacji oraz mapy myśli.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prowadzi pogadankę, zadając pytania:
– Jaką rolę odgrywają podstawowe składniki odżywcze w organizmie człowieka?
– Czy wszystkie produkty spożywcze zawierają taką samą ilość poszczególnych składników odżywczych?
– Od czego zależy zapotrzebowanie człowieka na poszczególne składniki pokarmowe?
– Które ze składników powinny dominować w diecie młodego człowieka?
Faza realizacyjna:
Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji i omówienia przez grupy materiałów przygotowanych w domu. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.
Mapa pojęć. Uczniowie, pracując w parach, tworzą mapy pojęć związane z tematem lekcji i na podstawie treści z sekcji „Przeczytaj”.
Praca z multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Prosi podopiecznych, by pracując w parach, wykonali polecenia od 1 do 3 (w których mają za zadanie przeanalizować zawartość głównych składników pokarmowych w wybranych produktach spożywczych). Następnie uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą.
Faza podsumowująca:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 3 (w którym mają za zadanie pogrupować podane produkty spożywcze w zależności od substancji odżywczej, która w nich dominuje) z sekcji „Sprawdź się”. Chętne osoby prezentują swoją odpowiedź.
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 4 do 8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Grafika interaktywna” do podsumowania lekcji.