Autor: Anna Juwan

Temat: Cykl życiowy zarodźca malarii

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Scharakteryzujesz cykl życiowy zarodźca malarii.

• Opiszesz etapy rozwoju zarodźca malarii.

• Wskażesz, w jakich regionach świata zachorowania na malarię są najczęstsze.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• symulacja;

• prezentacja;

• gwiazda pytań.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przed lekcją:

1. Chętny/wybrany uczeń pozyskuje samodzielnie informacje dotyczące malarii i cyklu życiowego zarodźca malarii i przygotowuje prezentację.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla cele lekcji z sekcji „Wprowadzenie” i omawia przebieg zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacja. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji i omówienia przez wybranego ucznia materiałów przygotowanych w domu. Uczeń podczas części prezentacji dotyczącej cyklu życiowego zarodźca malarii wykorzystuje symulację interaktywną zawartą w e‑materiale. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującemu, nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

2. Gwiazda pytań. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każdy zespół otrzymuje arkusz papieru A3 z ilustracją gwiazdy. Zadaniem uczniów jest umieszczenie na ramionach gwiazdy pięciu pytań dotyczących tematu lekcji. Każdy zespół po napisaniu pytań przekazuje gwiazdę innej grupie, zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara. Teraz zadaniem uczniów jest udzielenie odpowiedzi na zadane pytania na podstawie wiadomości znajdujących się w e‑materiale.
   Uczniowie swoje odpowiedzi zapisują na otrzymanym arkuszu papieru A3. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje, wyjaśnia wątpliwości.

3. Praca z multimedium („Symulacja interaktywna”). Nauczyciel ponownie wyświetla symulację interaktywną. Prosi podopiecznych, by pracując indywidualnie, wyjaśnili, dlaczego osoby chore na niektóre schorzenia krwi, takie jak anemia sierpowata, są odporne na malarię. Następnie porównują swoją odpowiedź z osobą z pary. Wybrane osoby przedstawiają swoją odpowiedź na forum klasy.

4. Uczniowie wykonują polecenie nr 2: tworzą krzyżówkę dla osoby z pary.

5. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 8 (w którym mają za zadanie – na podstawie podanych informacji oraz własnej wiedzy – ocenić, czy globalne ocieplenie może mieć wpływ na obszar występowania malarii na świecie) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 5 (utrwalające wiadomości na temat cyklu życiowego zarodźca malarii) z sekcji „Sprawdź się”. Chętne osoby prezentują swoją odpowiedź.

2. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, w tym kontekście podsumowuje pracę uczniów na zajęciach.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 4 oraz 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Treści w sekcji „Symulacja interaktywna” można wykorzystać jako materiał służący powtórzeniu i utrwaleniu wiedzy uczniów.