Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Konflikty etniczne na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

VII. Współczesne stosunki międzynarodowe.

Uczeń:

4) przedstawia konflikty etniczne na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej; lokalizuje je, wyjaśnia ich przyczyny i konsekwencje.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie mniejszość etniczna i wskazuje, co różni je od mniejszości narodowej;

• wyjaśnia, czym jest konflikt etniczny;

• charakteryzuje przyczyny konfliktów etnicznych;

• przedstawia konflikty etniczne w państwach członkowskich Unii Europejskiej;

• analizuje konsekwencje konfliktów etnicznych w Unii Europejskiej.

Strategie nauczania:

• lekcja odwrócona;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca;

• burza mózgów;

• praca z tekstem źródłowym.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Na poprzednich zajęciach klasa została poproszona o przygotowanie kilku przykładów konfliktów etnicznych toczących się na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej.

2. Przedstawienie tematu oraz celów zajęć .

Faza realizacyjna

1. Zajęcia rozpoczynają się od lektury fragmentu Ustawy z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Każdy indywidualnie zastanawia się nad tym, co oznacza pojęcie „mniejszość etniczna”. Następnie klasa wspólnie redaguje definicję tego pojęcia.

2. Burza mózgów – zespół klasowy odpowiada na pytanie: „Dlaczego dochodzi do konfliktów etnicznych w Europie i jaką one przybierają formę?”. Uczniowie przedstawiają swoje propozycje, które są zapisywane na tablicy jako element notatki z lekcji. Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów.

3. Praca z mapą interaktywną „Konflikty etniczne w Unii Europejskiej” – każdy z uczniów krótko przedstawia konflikt etniczny na terenie UE, z którym zapoznał się w czasie realizacji zadania przydzielonego przed zajęciami. Następnie sprawdza, czy jest on naniesiony na mapę interaktywną. Jeśli tak, to klasa zapoznaje się z załączonym opisem konfliktu etnicznego. Jeśli nie, zostaje on dopisany do notatki z lekcji.

4. Po przedstawieniu wszystkich propozycji i analizie mapy klasa zastanawia się nad konsekwencjami konfliktów etnicznych dla państw, w których one występują, oraz ich skutkami dla całej Unii Europejskiej.

Faza podsumowująca

1. Wykonanie ćwiczeń dołączonych do mapy „Konflikty etniczne w Unii Europejskiej”i wspólne omówienie odpowiedzi.

2. Wykonanie ćwiczeń 5–8 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Wykonaj pozostałe ćwiczenia interaktywne.

Materiały pomocnicze:

Konflikty etniczne w Europie Środkowej i Południowo‑Wschodniej, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2002.

Wygasły konflikt w Irlandii Północnej wybuchnie na nowo? Ostrzeżenie przed konsekwencjami Brexitu, wiadomosci.wp.pl.

Maciej Stasiński, Baskowie chcą nowego statutu autonomii. Pójdą drogą Katalonii?, wyborcza.pl.

Piotr Celinski, Greckie wyspy przepełnione uchodźcami. Anteny domagają się od Europy solidarności, euractiv.pl.

Katalonia: na czym polegał ten konflikt? Ekspert PISM: masowy separatyzm w Katalonii to nowość, polskieradio24.pl.

Dominika Ćosić, Belgia krok od przepaści, nr 664, 2010, miesiecznik.znak.com.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa może zostać wykorzystana podczas lekcji powtórzeniowej lub przy omawianiu tematów poświęconych konfliktom na świecie, terroryzmowi lub problemom społecznym.