Dla nauczyciela
Autor: Jarosław Dyrda
Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie
Temat: Zróżnicowanie społeczne
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
III. Struktura społeczna i problemy społeczne.
2) analizuje sposoby adaptacji klas społecznych do zmiany społeczno‑gospodarczej w Rzeczypospolitej Polskiej; wskazuje na przyczyny degradacji i awansu społecznego przedstawicieli tych klas społecznych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
rozróżnia pojęcia: struktura społeczna i stratyfikacja społeczna;
omawia koncepcje struktury społecznej w Polsce;
dokonuje analizy przemian struktury społecznej Polski w czasach PRL i III RP;
wskazuje przyczyny degradacji i awansu społecznego klas społecznych w III RP.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
burza mózgów;
rozmowa nauczająca;
mapa myśli.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Wprowadzenie do tematu zajęć: „Zróżnicowanie społeczne”, na podstawie którego uczniowie z pomocą nauczyciela formułują cele lekcji.
2. Uczniowie indywidualnie przygotowują mapy myśli związane z tematem – Czym jest struktura społeczna? Wybrana osoba lub ochotnik zapisuje propozycje na tablicy. Pozostali uzupełniają mapę swoimi pomysłami.
Faza realizacyjna
1. Nauczyciel na podstawie propozycji przedstawionych przez uczniów w fazie wstępnej wyjaśnia pojęcie struktury społecznej – wnioski zostają zapisane jako notatka z lekcji.
2. Koncepcje struktury społecznej – rozmowa nauczająca, w trakcie której prowadzący zajęcia przedstawia koncepcje: funkcjonalną, dychotomiczną i gradacyjną struktury społecznej.
3. Omówienie na przykładach elementów struktury społecznej Rzeczypospolitej Polskiej i analiza jej przemian.
4. Praca z prezentacją „Przemiany struktury społecznej w XX- i XXI‑wiecznej Polsce”. Uczniowie w grupach zastanawiają się nad zmianami w strukturze społeczeństwa polskiego – formułowanie notatki z lekcji.
Faza podsumowująca
1. Dyskusja na temat zmiany położenia jednostki w społeczeństwie, przyczyny awansu i degradacji społecznej na podstawie sytuacji w RP po 1989 r. Praca całego zespołu klasowego. Zapisanie wniosków jako część notatki z lekcji.
2. Wykonanie ćwiczeń do prezentacji multimedialnej.
Praca domowa:
Wykonanie ćwiczeń z modułu „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Główny Urząd Statystyczny, 100 lat Polski w liczbach 1918–2018, stat.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Prezentacja multimedialna może posłużyć jako materiał powtórzeniowy do sprawdzianu lub do lekcji historii o najnowszych dziejach Polski.