Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Zróżnicowanie społeczne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

III. Struktura społeczna i problemy społeczne.

2) analizuje sposoby adaptacji klas społecznych do zmiany społeczno‑gospodarczej w Rzeczypospolitej Polskiej; wskazuje na przyczyny degradacji i awansu społecznego przedstawicieli tych klas społecznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• rozróżnia pojęcia: struktura społeczna i stratyfikacja społeczna;

• omawia koncepcje struktury społecznej w Polsce;

• dokonuje analizy przemian struktury społecznej Polski w czasach PRL i III RP;

• wskazuje przyczyny degradacji i awansu społecznego klas społecznych w III RP.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów;

• rozmowa nauczająca;

• mapa myśli.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Wprowadzenie do tematu zajęć: „Zróżnicowanie społeczne”, na podstawie którego uczniowie z pomocą nauczyciela formułują cele lekcji.

2. Uczniowie indywidualnie przygotowują mapy myśli związane z tematem – Czym jest struktura społeczna? Wybrana osoba lub ochotnik zapisuje propozycje na tablicy. Pozostali uzupełniają mapę swoimi pomysłami.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel na podstawie propozycji przedstawionych przez uczniów w fazie wstępnej wyjaśnia pojęcie struktury społecznej – wnioski zostają zapisane jako notatka z lekcji.

2. Koncepcje struktury społecznej – rozmowa nauczająca, w trakcie której prowadzący zajęcia przedstawia koncepcje: funkcjonalną, dychotomiczną i gradacyjną struktury społecznej.

3. Omówienie na przykładach elementów struktury społecznej Rzeczypospolitej Polskiej i analiza jej przemian.

4. Praca z prezentacją „Przemiany struktury społecznej w XX- i XXI‑wiecznej Polsce”. Uczniowie w grupach zastanawiają się nad zmianami w strukturze społeczeństwa polskiego – formułowanie notatki z lekcji.

Faza podsumowująca

1. Dyskusja na temat zmiany położenia jednostki w społeczeństwie, przyczyny awansu i degradacji społecznej na podstawie sytuacji w RP po 1989 r. Praca całego zespołu klasowego. Zapisanie wniosków jako część notatki z lekcji.

2. Wykonanie ćwiczeń do prezentacji multimedialnej.

Praca domowa:

Wykonanie ćwiczeń z modułu „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Główny Urząd Statystyczny, 100 lat Polski w liczbach 1918–2018, stat.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja multimedialna może posłużyć jako materiał powtórzeniowy do sprawdzianu lub do lekcji historii o najnowszych dziejach Polski.