Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Czym charakteryzują się elektrolity mocne?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Reakcje w roztworach wodnych. Uczeń:

5) porównuje moc elektrolitów na podstawie wartości ich stałych dysocjacji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wyjaśnia, czym są elektrolity mocne;

  • zapisuje równanie reakcji dysocjacji elektrolitycznej mocnych elektrolitów;

  • wskazuje, który ze związków jest elektrolitem mocnym, a który słabym;

  • analizuje główne cechy elektrolitów mocnych.

Strategie nauczania:

  • asocjacyjna;

  • problemowa.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja dydaktyczna;

  • analiza materiału źródłowego;

  • ćwiczenia uczniowskie;

  • film samouczek;

  • doświadczenie chemiczne;

  • bateria.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, kreda/marker;

  • rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje przykład zawarty we wprowadzeniu do e‑materiału – do dwóch zlewek z roztworem dodano osobno (w takiej samej ilości oraz o tym samym stężeniu równym 0,01 mol/dmIndeks górny 3) kwas solny i kwas octowy. W tej zlewce, gdzie był kwas solny, roztwór zabarwił się na czerwono, zaś w drugiej na pomarańczowo. Z czego wynika różnica w barwie wskaźnika?

  2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie odpowiadają na pytania: Co to jest elektrolit? Co to jest elektrolit mocny?

  3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami określa cele lekcji, które zapisują sobie w portfolio.

Faza realizacyjna:

  1. Doświadczenie chemiczne – „ Badanie przewodnictwa elektrycznego wodnych roztworów związków chemicznych”. Zadaniem uczniów jest przeprowadzenie doświadczenia do polecenia 1 w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj”. Dobierają się w grupy, dobierają odpowiednie odczynniki chemiczne oraz szkło i sprzęt laboratoryjny, wykonują doświadczenie wg instrukcji zawartej w e‑materiale, zapisują cel doświadczenia, obserwacje, wnioski i równania reakcji chemicznych w wirtualnym dzienniczku. Po wyznaczonym czasie, chętne osoby prezentują efekty pracy na forum klasy.

  2. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej film samouczek. Uczniowie w trakcie projekcji filmu układają pytania do treści filmu. Po projekcji następuje powrót do fazy wstępnej – skonfrontowanie wypowiedzi uczniów. Zadają sobie nawzajem pytania i udzielają odpowiedzi na forum klasy. Pozostali, wraz z nauczycielem, weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi. Nauczyciel wyjaśnia ewentualnie niezrozumiałe kwestie.

  3. Uczniowie pracują w parach z częścią „Sprawdź się”. Wykonują zadania. Nauczyciel może wyświetlić treść poleceń na tablicy multimedialnej. Po każdym przeczytanym poleceniu, daje uczniom określony czas na zastanowienie się, a następnie chętny uczeń z danej pary udziela odpowiedzi/prezentuje rozwiązanie na tablicy. Pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej, proponując ewentualnie swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne kwestie, udziela uczniom informacji zwrotnej. Ćwiczenia, których uczniowie nie zdążą wykonać podczas lekcji, mogą być zlecone do wykonania w ramach pracy domowej.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie na planszy z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5‑10%, zaznaczają małymi kolorowymi samoprzylepnymi karteczkami, w jakim stopniu opanowali zagadnienia, które wynikają z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji. W przypadku, gdy bateria nie jest naładowana w 100%, zastanawiają się, w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film samouczek nauczyciel może wykorzystać w ramach metody lekcji odwróconej. Uczniowie mogą wykorzystać medium podczas przygotowania się do lekcji lub pracy kontrolnej. Uczniowie nieobecni na lekcji film mogą wykorzystać do uzupełnienia luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje planszę z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5‑10% do oceny stopnia opanowania zagadnień oraz małe kolorowe samoprzylepne karteczki dla uczniów. 2. Doświadczenie chemiczne – „Badanie przewodnictwa elektrycznego wodnych roztworów związków chemicznych”

Szkło i sprzęt laboratoryjny oraz instrukcja wykonania – informacje dotyczące doświadczenia znajdują w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj”.

  1. Karty charakterystyk substancji chemicznych.

Sprawdź się