Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Zmiany społeczno - gospodarcze w Polsce Ludowej w czasach stalinizmu, lata 1948‑1956

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia zmiany społeczne i gospodarcze wprowadzone w Polsce po przejęciu władzy przez komunistów.

• wyjaśnia, czym był proces stalinizacji Polski i jak przebiegał.

• porównuje sytuację społeczno‑gospodarczą Polski powojennej z tą w okresie II RP.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Zmiany społeczno - gospodarcze w Polsce Ludowej w czasach stalinizmu, lata 1948‑1956”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel, przy użyciu raportu, kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą i uzupełniają je o swoje propozycje.

Faza realizacyjna:

1. Praca w parach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Film” układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.

2. Praca z drugim multimedium („Schemat + Sprawdź się”). Uczniowie odliczają do ośmiu i tworzą grupy zgodnie z ustalonymi numerami. Zapoznają się z tekstami źródłowymi zawartymi w schemacie. Następnie nauczyciel poleca wybranej osobie, aby przeczytała polecenie nr 2: „Nadaj tytuły poszczególnym elementom (puntktom) schematu interaktywnego opisującym przemiany społeczne, gospodarcze i polityczne w Polsce powojennej tak, aby właściwie odzwierciedlały one ich zawartość”. Uczniowie w grupach opracowują propozycje i przedstawiają je, jedna osoba może je zapisywać na tablicy. Na koniec dyskutują wspólnie nad nimi, wybierając wspólnie ostateczne tytuły.

3. Nauczyciel, nawiązując do polecenia nr 3, prosi, aby uczniowie (wciąż pracując w parach) porównali sytuację społeczną, polityczną i gospodarczą Polski w okresie stalinowskim z II Rzeczypospolitą. Po ustalonym czasie przedstawiciel wylosowanej grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą się do niej odnosić.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Schemat + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Marples D. R., Historia ZSRR. Od rewolucji do rozpadu, tłum. I. Scharoch, Wrocław 2011.

Pichoja R. G., Historia władzy w Związku Radzieckim 1945‑1991, tłum. M. Głuszkowski, P. Zemszał, Warszawa 2011.

Taubman W., Chruszczow. Człowiek i epoka, tłum. Ł. Witczak, Wrocław 2012.

Tyszkiewicz J., Czapiewski E., Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2012.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie na podstawie sekcji „Film” przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.