Scenariusz zajęć

Autor: Anna Daniewicz, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: Chemia

Temat: Czy jony glinu są korzystne dla naszego zdrowia?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

3) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne glinu; wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu; tłumaczy znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice.

Zakres rozszerzony

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

4) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne glinu; wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu; tłumaczy znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia i opisuje działanie glinu w organizmie człowieka;

• wyjaśnia, dlaczego glin wykazuje działanie toksyczne względem organizmu ludzkiego;

• koreluje konkretne działanie glinu z chorobą, którą może wywoływać;

• na podstawie obowiązującej dawki i normy oblicza i ocenia, czy dany produkt spożywczy lub woda pitna nadaje się do spożycia przez człowieka.

Strategia nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• prezentacja multimedialna;

• analiza materiału źródłowego;

• burza mózgów;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika zdań podsumowujących.

Formy zajęć:

• praca zbiorowa;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• podręczniki.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania, zaciekawiając tematem. Przykładowe pytania:

• W skład jakich minerałów wchodzi glin?

• Czy związki glinu mogą być przyswajane przez rośliny uprawiane na glebie o odczynie kwasowym?

• Jakie rośliny przyswajają glin na glebie o odczynie kwasowym?

• Jakimi drogami dostają się jony glinu do organizmu człowieka?

• Czy jony glinu są korzystne dla naszego zdrowia?

• Czy garnki aluminiowe są szkodliwe?

• Czy folia aluminiowa jest zdrowa?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów na temat działania glinu i jego skutków na organizm człowieka.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na grupy, a Ci wybierają spośród siebie lidera a następnie wyjaśnia, że będą tworzyli prezentację multimedialną (kryteria oceny w materiałach pomocniczych) z podaniem przykładów działania glinu i jego skutków względem organizmu człowieka. W tym celu uczniowie korzystają z wszelkich dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Wykorzystują również grafikę interaktywną. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów. Po wykonanym zadaniu liderzy prezentują wyniki pracy grupy na forum. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.

2. Uczniowie w parach wykonują polecenia zawarte w medium bazowym. Chętni uczniowie podają na forum odpowiedzi do zadań.

3. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów. Przykładowe pytanie skierowane do uczniów:

• Jakie działanie na organizm człowieka mają jony glinu?

• Jakie rośliny przyswajają jony glinu?

• Jakie choroby w organizmie człowieka może wywoływać glin?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Czego dziś się nauczyłem/łam...

• Co było dla mnie łatwe ...

• Co sprawiło mi trudność ...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika interaktywna może być wykorzystana przez uczniów podczas samodzielnej pracy na lekcji lub przed wykonaniem ćwiczeń dołączonych do medium. Medium może być również wykorzystane podczas wykonywania zadania domowego. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą wykorzystać grafikę do uzupełnienia luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Jakie działanie na organizm człowieka mają jony glinu?

• Jakie rośliny przyswajają jony glinu?

• Jakie choroby w organizmie człowieka może wywoływać glin?

2. Dodatkowa literatura:

• Justyna Zuziak, Małgorzata Jakubowska: http://analit.agh.edu.pl/ „Glin w otoczeniu i jego wpływ na organizmy żywe” (Aluminum in the environment and its influence on living organisms), dostępność 18.12.2019.

3. Kryteria oceny prezentacji:

• poprawność merytoryczna (zgodność z tematem; dostosowana do możliwości odbiorców i potencjału tematu);

• język prezentacji (fachowa terminologia, poprawność językowa);

• zwięzłość (krótkie zdania, równoważniki zdań, hasła);

• czytelność (wielkość czcionki, układ, tempo wyświetlania);

• estetyka (kolor, animacje, dźwięk, grafika);

• czas prezentacji (wykorzystanie zaplanowanego czasu – 3 min.).