Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Historia przecieków prasowych. Propaganda

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

II. Społeczeństwo obywatelskie.

Uczeń:

7) krytycznie analizuje przekazy medialne i porównuje przekazy różnych mediów dotyczące tych samych wydarzeń czy procesów; formułuje własną opinię w oparciu o poznane fakty; rozpoznaje przejawy nieetycznych zachowań dziennikarzy;

8) rozpoznaje przejawy patologii życia publicznego i wykazuje ich negatywny wpływ na życie publiczne; przedstawia mechanizmy korupcji i analizuje – z wykorzystaniem materiałów medialnych – jej udowodniony przykład.

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

16) krytycznie analizuje przekazy medialne; wyjaśnia podstawowe mechanizmy manipulacji wykorzystywane w mediach; wskazuje rolę Rady Etyki Mediów w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest propaganda;

• analizuje, jaki wpływ na politykę mają przecieki prasowe;

• ocenia moralne znaczenie propagandy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda przypadków;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Zapoznanie się z treścią e‑materiału, a następnie wyszukiwanie przez uczniów w internecie informacji o jednym, wybranym przez nich przecieku prasowym, żeby w czasie zajęć mogli aktywnie uczestniczyć w dyskusji i rozwiązywać zadania.

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu: „Historia przecieków prasowych. Propaganda” i omówienie celów zajęć.

2. Tworzenie przez uczniów na tablicy mapy skojarzeń związanych z tematem zajęć.

Faza realizacyjna

1. Indywidualne zapoznanie się uczniów z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisanie przez nich na kartkach minimum pięciu pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Następuje podział na pięcioosobowe grupy, losowanie pytań z puli i przygotowywanie odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują ich poprawność.

2. Praca z animacją. Po zapoznaniu się z materiałem podział na grupy i opracowywanie odpowiedzi do ćwiczeń. Po ustalonym wcześniej czasie następuje prezentacja propozycji odpowiedzi przez przedstawiciela wskazanej (lub zgłaszającej się) grupy i  ustosunkowanie się do nich przez pozostałych uczniów. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Praca w parach – analiza wybranych przez uczniów przypadków przecieku prasowego. Zwracanie uwagi na jego przyczyny i skutki. Następnie omówienie przez wybrane pary swojego przypadku na forum klasy. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i uzupełniać wypowiedzi danego zespołu.

4. Dyskusja na temat: „Czy propaganda jest moralnie uzasadniona?”. W argumentacji odwołanie się do treści zawartych w sekcji „Przeczytaj” i animacji. Na koniec  podsumowanie dyskusji przez wybraną osobę i zapisywanie przez pozostałych uczniów wniosków w odpowiedzi do ćwiczenia 2. do animacji.

5. Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń. Porównanie swoich odpowiedzi z odpowiedziami innych osób.

Faza podsumowująca

1. Powrót uczniów do mapy skojarzeń stworzonej na początku zajęć. Uzupełnianie jej i podkreślanie najważniejszych pojęć.

2. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem pozostałych ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Wykonanie pozostałych ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”. Przygotowanie uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Popularna encyklopedia mass mediów, red. Józef Skrzypczak, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1999.

• Edward L. Bernays, Propaganda, Wydawnictwo Wektory, Wrocław 2020.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Wykorzystanie multimedium z sekcji „Animacja” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.