Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Kryzys rządów parlamentarnych i pogorszenie sytuacji międzynarodowej Polski

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia wewnętrzną sytuację polityczną w latach 20. XX wieku;

• wskazuje najważniejsze problemy polityczne w pierwszych latach II Rzeczpospolitej;

• charakteryzuje zapisy Konstytucji marcowej;

• wyjaśnia przyczyny przewrotu majowego z 1926 roku;

• opisuje stosunki dyplomatyczne II Rzeczypospolitej z sąsiadami i kluczowymi państwami europejskimi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Kryzys rządów parlamentarnych i pogorszenie sytuacji międzynarodowej Polski”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby przygotowali prezentację w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj” oraz filmu, aby w fazie wstępnej przedstawić ją na forum klasy.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela na tablicy uczniom tematu oraz celów lekcji, a następnie omówienie planowanego przebiegu zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? W ten sposób uczniowie formułują kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów (ochotników lub osób wskazanych przez nauczyciela). Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje. Prowadzący czuwa nad tym, aby wyjaśniać ewentualne błędy czy wątpliwości.

2. Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel czyta polecenie nr 3: „Wskaż przesłanki, które świadczyły o tym, że polskie rządy parlamentarne znalazły się w kryzysie” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale, z którym zapoznali się wcześniej. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z filmem. Klasa dzieli się na 4‑osobowe grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do polecenia nr 2: podają przyczyny przewrotu majowego oraz wyjaśniają, dlaczego rządy sanacji określa się mianem dyktatury. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

4. Prowadzący, nawiązując do polecenia nr 3, zadaje uczniom pytanie: Czy zmiana ustroju w II Rzeczpospolitej pogorszyła jej sytuację na arenie międzynarodowej? Uczniowie zgłaszają swoje propozycje odpowiedzi wraz z argumentacją, mogą dyskutować między sobą. Nauczyciel może na koniec zaproponować uczniom głosowanie, w którym uczniowie odniosą się do tego pytania (odpowiedzą tak albo nie).

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, ocenia też przedstawione prezentacje uczniowskie.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

A. Ajnenkiel, Spór o model parlamentaryzmu polskiego do roku 1926, Warszawa 1972.

M. Pietrzak, Rządy parlamentarne w Polsce w latach 1919‑1926, Warszawa 1969.

Z. Kaczmarek, Gabriel Narutowicz. Pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, Warszawa 1983.

Z. Kaczmarek, Trzej prezydenci II Rzeczypospolitej, Warszawa 1988.

W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2000, Warszawa 2001.

R. Kaczmarek, Historia Polski 1914−1989, Warszawa 2010.

M. Kornat, Polityka równowagi 1934–1939. Polska między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.

Wskazówki metodyczne:

Informacje z sekcji „Film + Sprawdź się” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie.