Ryszard Kaczmarek Historia Polski 1914−1989

Układ sił politycznych, który ukształtował się w Polsce w latach 20., charakteryzował się nie tylko zróżnicowaniem partii i stronnictw, ale przede wszystkim dużą niestabilnością. Wprawdzie podział ideowy stronnictw politycznych na te zaliczające się do lewicy i prawicy był dość czytelny, jednak mnogość programów politycznych i struktur partyjnych sprzyjała powstawaniu wrażenia narastającego chaosu, szczególnie w centrum sceny politycznej.

Dla większości Polaków zachowania polityków stawały się w tych okolicznościach niezrozumiałe. Wrażenie to pogłębiały ciągłe rozłamy i fuzje dokonujące się w partiach politycznych. Łatwość zmiany obozów politycznych oceniano nieprzychylnie, nawet jeżeli od tego zależało normalne w systemach parlamentarno‑gabinetowych utrzymanie większościowych koalicji rządowych. Konieczność zawierania kompromisu politycznego była oceniana przede wszystkim jako wynik rozgrywek personalnych. Decyzje takie widziano jako dążenie do zrobienia kariery za wszelką cenę, niezależnie od przekonań ideowych. Nieprzychylnie odbierano nawet spory polityczne i ostre debaty toczące się w parlamencie. Rozdrobnienie polityczne pogłębiało niezrozumienie przez większość Polaków istoty demokratycznego państwa. Walkę polityczną uznawano za przejaw zatracania priorytetów. W konsekwencji rozbijanie kolejnych, mozolnie kleconych koalicji oceniano tylko jako rezultat sporów osobistych lub drugorzędnych, z punktu widzenia interesów całego państwa, konfliktów programowych.

1 Źródło: Ryszard Kaczmarek, Historia Polski 1914−1989, Warszawa 2010, s. 153.