Autor: Piotr Mazur

Przedmiot: filozofia

Temat: Charakter mesjanizmu

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, uczniowie liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje obywatelskie.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Zdefiniujesz, na czym polega mesjanizm.

• Zdefiniujesz na czym polegał mesjanizm filozoficzny w filozofii polskiej.

• Ocenisz rolę idei misji i mesjasza w filozofii polskiej.

• Zapoznasz się z głównymi założeniami Ojcze nasz, najbardziej ufilozoficznionego dzieła polskiego mesjanizmu.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;

• dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych;

• rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką;

• omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza i interpretacja tekstów;

• metoda ćwiczeń przedmiotowych;

• dyskusja;

• schemat interaktywny;

• burza mózgów.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w emateriale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji oraz wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Burza mózgów. Uczniowie zapisują na kartkach po trzy skojarzenia ze słowem mesjanizm. Nauczyciel zadaje pytanie nakierowujące na relacje między nimi. Uczniowie wspólnie formułują potoczne pojęcie mesjanizmu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Uczniowie – na podstawie przeczytanych informacji o mesjanizmie – przygotowują charakterystykę: mesjanizmu filozoficznego, mesjanizmu antyfilozoficznego i neomesjanizmu. Prezentacja efektów pracy poszczególnych grup.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Uczniowie zapoznają się z multimedium w lekcji: schematem interaktywnym prezentującym formy mesjanizmu. Uczniowie opracowują odpowiedzi na polecenia: 
   - Przeanalizuj poniższy schemat ukazujący, czym jest mesjanizm i w jakich formach występował. Zastanów się, które z tych odmian pojawiły się w treści lekcji.
   - Rozważ, w jakich epokach i w jakich koncepcjach filozoficznych/literackich zaistniały przedstawione tu formy mesjanizmu. Co mogło być tego przyczyną?

3. Nauczyciel animuje dyskusję na temat: „Współczesny” polski mesjanizm to szansa czy zagrożenie dla życia społecznego w Polsce?

4. Realizacja zadań interaktywnych nr 2, 3, 4 i 6.

Faza podsumowująca

1. Na zakończenie lekcji nauczyciel zadaje uczniom pytania:

• jaka jest różnica między mesjanizmem a misjonizmem?

• w czym przejawiają się dzisiaj apokaliptyzm oraz pasjonizm?

2. Wybrany uczeń podsumowuje lekcję, zwracając uwagę na zdobytą wiedzę i umiejętności.

Praca domowa

Uczniowie wykonują ćwiczenia polegające na pracy z tekstem: 7 i 8.

Materiały pomocnicze:

• Wojciech Dzieduszycki, Dokąd nam iść wypada?  Mesjanizm polski a prawda dziejów, Kraków 2012.

• Tomasz Jelonek, Mesjanizm, Kraków 2009.

• Mirosława Siwiec, Mesjanizm polski i jego epigoni, „Słupskie Studia Filozoficzne” 1998, nr 1, s. 157‑176. 

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Nauczyciel może wykorzystać schemat interaktywny do podsumowania lekcji.