Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Z czego zrobiony jest Kubek? O wierszu Marii Konopnickiej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
przedstawia zainteresowanie Konopnickiej twórczością folklorsytyczną;
analizuje środki styslistyczne użyte w wierszu Kubek służące folkloryzacji utworu;
zestawia wiersz Kubek z innymi utworami, które podejmują symbolikę naczynia;
wyjaśnia symboliczny sens przedstawiony w wierszu Konopnickiej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
pokaz.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
W fazie wprowadzającej nauczyciel może przedstawić uczniom reprinty, fotografie naczyń służących do picia z różnych epok (np. z zasobów wybranego muzeum sztuki użytkowej). Może mieć to praktyczne i dodatkowe zastosowanie przy analizowaniu wiersza Naruszewicza w jednym z ćwiczeń w sekcji „Sprawdź się”. Po ogólnoklasowej dyskusji na temat wrażeń estetycznych, nauczyciel informuje uczniów, że lekcja będzie poświęcona wierszowi Kubek Marii Konopnickiej. Prezentuje „Wprowadzenie” do lekcji, jej cele i zapisuje temat na tablicy.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” oraz z multimedium („Mapa myśli”). Po zapoznaniu się z wierszami Konopnickiej i Lenartowicza wykonują polecenia przyporządkowane do multimedium. Następnie nauczyciel przydziela ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się” parom uczniowskim. Przy realizacji ćwiczenia 7. uczniowie mogą posłużyć się informacjami na temat wyglądu porcelany za czasów oświeceniowych. Po wykonanej pracy uczniowie prezentują jej wynik.
Faza podsumowująca
W fazie podsumowującej nauczyciel proponuje uczniom kreatywną zabawę. Każdy z uczniów pisze tekst (wiersz, prostą rymowankę, komiks, list itd.), w której wyjaśnia, dlaczego kubek, z którego najczęściej pije stanowi taką wartość i czy posiadanie go ma znaczenie symboliczne. Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują swoje prace twórcze.
Materiały dodatkowe:
Jan Boculewski, Maria Konopnicka, Warszawa 1978.
Pelagia Bojko, Kraj lat dziecinnych w poezji Lenartowicza: motywy i obrazy, Piotrków Trybunalski 2014.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.