Dla nauczyciela
Autor: Sabina Świtała, Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Szczęśliwy jak... Hiob. Wiersz Anny Kamieńskiej Powrót Hioba
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wyjaśnia okoliczności powstania cyklu wierszy Drugie szczęście Hioba Anny Kamieńskiej;
dokonuje analizy środków stylistycznych użytych przez poetkę w wierszu Powrót Hioba;
charakteryzuje postać występującą w wierszu Powrót Hioba oraz postawę podmiotu lirycznego;
dostrzega kontekst biblijny wiersza Anny Kamieńskiej;
interpretuje tytuł wiersza Powrót Hioba.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
z użyciem e‑podręcznika;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/ tablica, pisak/ kreda;
karty pracy.
Przebieg zajęć
Faza wprowadzająca:
1. Nauczyciel wyświetla na tablicy słowa Anny Kamieńskiej:
Był człowiek, który poznał do głębi cierpienie
.
Źródło: Anna Kamieńska, Człowiek imieniem Hiob, [w:]: Książka nad książkami, Warszawa 1988, s. 321.
2. Nauczyciel pyta uczniów, której postaci literackiej mogą dotyczyć te słowa. Uczniowie wymieniają bohaterów i uzasadniają swój wybór. Po wskazaniu Hioba, przypominają jego biblijną historię.
3. Podanie celu i tematu zajęć.
Faza realizacyjna:
Uczniowie wysłuchują treści „Audiobooka”.
Na podstawie informacji zawartych w multimedium uczniowie tworzą mapę myśli, w której wyróżniają graficznie informacje o:
okolicznościach powstania cyklu,
kontekście historycznym powstania cyklu,
aluzji do biblijnej postaci Hioba,
postawie Hioba, którą przedstawiła w swoim cyklu Anna Kamieńska.
Nauczyciel sprawdza propozycje uczniów i poprawność doboru informacji.
Cały zespół klasowy opracowuje odpowiedzi na polecenia do multimedium.
Wybrani uczniowie czytają na głos kolejne strofy wiersza Anny Kamieńskiej Powrót Hioba.
Analizę wiersza uczniowie rozpoczynają od wykonania ćwiczenia 3. (dotyczącego ogólnej struktury wiersza) oraz 4. (na temat zastosowanych środków stylistycznych).
Uczniowie w interpretacji wychodzą od wyjaśnienia sensu tytułu wiersza. W tym celu wykonują ćwiczenia: 1, 2.
Cały zespół klasowy wykonuje ćwiczenie 5. Następnie uczniowie w parach dokonują interpretacji za pomocą przydzielonych ćwiczeń: 6, 7, 8, 11. Uczniowie po skończonej pracy prezentują jej efekty.
Uczniowie w podsumowaniu pracy interpretacyjnej zestawiają pierwowzór biblijny Hioba z zaprezentowanym przez Annę Kamieńską (ćwiczenia: 9, 10).
Faza podsumowująca:
W podsumowaniu zajęć nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy z wierszem Tadeusza Różewicza Ocalony. Prosi uczniów o lekturę, następnie zadaje pytanie: jakie podobieństwa a jakie różnice dostrzegasz między wierszem Tadeusza Różewicza a Powrotem Hioba Anny Kamieńskiej? Nauczyciel prosi uczniów, by skupili uwagę na elementach omawianych na lekcji, czyli: strukturze tekstu, podmiocie literackim, kontekście biblijnym i wojennym itp.
KARTA PRACY
Tekst źródłowy
OcalonyMam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź.To są nazwy puste i jednoznaczne:
człowiek i zwierzę
miłość i nienawiść
wróg i przyjaciel
ciemność i światło.Człowieka tak się zabija jak zwierzę
widziałem:
furgony porąbanych ludzi
którzy nie zostaną zbawieni.Pojęcia są tylko wyrazami:
cnota i występek
prawda i kłamstwo
piękno i brzydota
męstwo i tchórzostwo.Jednako waży cnota i występek
widziałem:
człowieka który był jeden
występny i cnotliwy.Szukałem nauczyciela i mistrza
niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
niec jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
niech oddzieli światło od ciemności.Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź.
Praca domowa:
1) Napisz wypracowanie liczące 250 słów na temat: Różne oblicza cierpienia w literaturze, w którym odwołasz się do co najmniej trzech tekstów literackich.
2) Analizując i interpretując wybrane utwory Anny Kamieńskiej z cyklu poetyckiego Drugie szczęście Hioba, porównaj sposób kreowania postaci Hioba.
Materiały pomocnicze:
Stanisław Dłuski, Egzystencja i metafizyka. O poezji Anny Kamieńskiej, Rzeszów 2002.
Zofia Zarembianka, Świadectwo słowa. Rzecz o twórczości Anny Kamieńskiej, Kraków 1993.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą wykorzystać treść „Audiobooka” do realizacji pracy domowej lub do lekcji powtórkowej.