Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Transaminacja – przebieg i znaczenie w biosyntezie aminokwasów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne
Uczeń:

• poda substraty potrzebne do endogennej syntezy aminokwasów;

• opisze przebieg transaminacji;

• uzasadni znaczenie procesu transaminacji dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z filmem (samouczek);

• metoda 5 kroków;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• 4 arkuszy papieru A1, flamastry.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z wprowadzeniem do e‑materiału.

2. Nauczyciel zadaje pytania: „Co to są aminokwasy?”, „Do czego wykorzystywane są aminokwasy?”, „Co to są aminokwasy endogenne i egzogenne?”.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika film samouczek. Nauczyciel przed wyświetleniem filmu prosi aby uczniowie zwrócili uwagę przede wszystkim na przebieg procesu transaminacji, jego substraty i produkty oraz znaczenie dla organizmu. Po zapoznaniu się z multimedium uczniowie wykonują w parach polecenia od 1 do 3 i porównują swoje rozwiązania z inną parą. Następnie wybrane zespoły dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

2. Nauczyciel wyjaśnia zasady pracy z e‑materiałem metodą pięciu kroków:

   1 – Pobieżnie przejrzyj tekst z sekcji „Przeczytaj”.
   2 – Zapoznaj się z ćwiczeniami od 1 do 6 w sekcji „Sprawdź się”.
   3 – Uważnie zapoznaj się z tekstem z sekcji „Przeczytaj”.
   4 – Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 w sekcji „Sprawdź się”.
   5 – Wybrane osoby prezentują odpowiedzi na forum klasy.

3. Uczniowie dzielą się na cztery grupy i wykonują mapę myśli przedstawiającą informacje na temat:

• aminokowasów endogennych i egzogennych;

• syntezy aminokwasów endogennych;

• syntezy glutaminianu.

4. Grupy prezentują mapy myśli.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

• Dziś nauczyłem się…

• Zrozumiałem, że…

• Zaskoczyło mnie…

• Dowiedziałem się…

• Łatwe było dla mnie…

• Trudne było dla mnie…

  Dwa ostatnie zdania oceniają trudność omawianego zagadnienia; dzięki nim uczeń dokonuje samooceny swoich wiadomości i umiejętności.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu samouczka:

Uczniowie zapoznają się z filmem samouczkiem zawartym w e‑materiale i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.