Dla nauczyciela

Autor: Paulina Król

Przedmiot: Język polski

Temat: Realizm magiczny prozy Isabel Allende

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
2) wskazuje i rozróżnia cele perswazyjne w wypowiedzi literackiej i nieliterackiej;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach: esej, interpretacja porównawcza, reportaż, felieton.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • omawia różnicę pomiędzy nazwami: Ameryka Łacińska i Iberoameryka;

  • poznaje historię realizmu magicznego;

  • rozumie znaczenie prozy hispanoamerykańskiej w rozwoju literatury światowej XX wieku;

  • charakteryzuje realizm magiczny w powieści Isabell Allende Dom duchów.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm;

  • nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • praca z tekstem;

  • pokaz;

  • głosowanie.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał: „Realizm magiczny prozy Isabel Allende”. Prosi o zapoznanie się z fragmentami prozy Isabell Allende Dom duchów w sekcji „Sprawdź się”.

  2. Nauczyciel wywołuje trzech uczniów i podaje temat prezentacji: Literatura hispanoamerykańska, Literatura iberoamerykańska, Boom. Uczniowie wybierają między sobą tematy. Podczas swoich prezentacji proszeni są o skupienie uwagi wokół literackich artystów XX w. Czas prezentacji ok. 5 min.

Faza wprowadzająca

  1. Chętny uczeń odczytuje treść sekcji „Wprowadzenie” w zapowiedzianym e‑materiale. Następuje omówienie kryteriów sukcesów.

  2. Nauczyciel wyświetla podrozdział „Iberoameryka czy Ameryka Łacińska?” w sekcji „Przeczytaj” i rozpoczyna wstępny komentarz do materiału.

  3. W międzyczasie wyłonieni przed lekcją uczniowie szykują się do zaprezentowania przygotowanych tematów.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią podrozdziału „Początki realizmu magicznego”. Zapowiedziani uczniowie rozpozpoczynają swoje prezentacje. Pozostała grupa sporządza notatki, skupiając swoją uwagę wokół realizmu magicznego i prozy hispanoamerykańskiej XX w. Następuje wstępna analiza interpretacyjna. Nauczyciel analizuje, dopowiada oraz nawiązuje do prozy Isabel Allende.

  2. Uczniowie przygotowują się do głosowania. Nauczyciel rozdaje każdemu po dwie karteczki w tych samych kolorach. Zadaje pytanie: Czy coś może jednocześnie być realne i magiczne?. Następuje głosowanie. Uczniowie uzasadniają swoje racje. Nauczyciel komentuje. Uczniowie wyświetlają sekcję „Mapa interaktywna” i odczytują treść. Na otrzymanych do głosowaniach kartkach zapisują swoje pomysły do polecenia 1 i 2. Nauczyciel zbiera kartki, odczytuje, a następnie analizuje.

  3. Uczniowie dzielą się na dwie grupy. Nauczyciel dla grupy pierwszej wyznacza ćwiczenie 1, a grupy drugiej ćwiczenie 2. Po wykonanej pracy uczniowie przedstawiają rozwiązania i nawzajem udzielają komentarzu. Nauczyciel analizuje.

  4. Uczniowie dzielą się na trzy grupy i losują ćwiczenia od 3‑5. Dokonują wnikliwej analizy tekstu dostosowując się do polecenia. Nauczyciel analizuje odpowiedzi w późniejszym czasie.

Faza podsumowująca:

  1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności zgodnie z kryteriami sukcesu.

  2. Uczniowie dokonują wspólnej analizy powieści Isabell Allende Dom duchów.

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują ćwiczenie z sekcji „Sprawdź sie”, której nie udało się zrealizowac podczas zajęć.

Materiały pomocnicze:

  • Nina Pluta, Ewa Łukaszyk, Historia literatur iberoamerykańskich, Wrocław 2010.

  • Isabel Allende, Dom duchów, Warszawa 2021.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się