Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: System polityczny Wielkiej Brytanii – wprowadzenie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

4) charakteryzuje systemy polityczne oparte na współpracy legislatywy i egzekutywy – parlamentarno‑gabinetowy (na przykładzie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) i kanclerski (na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec); wykazuje, że elementy tych systemów obowiązują w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje istotę systemu rządów parlamentarnych w Zjednoczonym Królestwie;

• wymienia najważniejsze organy władzy w Wielkiej Brytanii;

• analizuje i wyjaśnia wpływ modelu brytyjskiego na systemy polityczne innych państw.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• analiza tekstu źródłowego;

• mapa myśli;

• burza mózgów.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Wybrane/chętne osoby przygotowują w grupach dwu‑trzyosobowych prezentacje dotyczące:

• brytyjskiej monarchii (kwestie, jakie powinny się w niej znaleźć, to: pozycja monarchy we współczesnym systemie politycznym Wielkiej Brytanii, procesy historyczne, które doprowadziły do redukcji efektywnych prerogatyw monarchy, znaczenie polityczne współczesnej monarchii);

• władzy wykonawczej i ustawodawczej Zjednoczonego Królestwa oraz relacji między nimi (m.in. wyłanianie i kompetencje Izby Gmin oraz Izby Lordów, rolę gabinetu, a także znaczenie partii politycznych w brytyjskim systemie politycznym);

• struktury terytorialnej państwa brytyjskiego (omówiona krótko istota sporu w Ulsterze,  autonomiczne władze Szkocji i Walii, konflikty związane ze Szkocją oraz Irlandią Północną – w kontekście Brexitu).

Faza wstępna

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: „Czym jest parlamentaryzm?”. Odbywa się krótka dyskusja wprowadzająca, podczas której uczniowie z pomocą nauczyciela opisują system rządów parlamentarnych oraz pokazują jego związki ze współczesną demokracją.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel informuje uczniów, że z każdej prezentacji, które za chwilę usłyszą, mają wypisać po 3 najważniejsze dla nich informacje.

2. Grupy przedstawiają przygotowane wcześniej prezentacje dotyczące brytyjskiej monarchii, władzy wykonawczej i ustawodawczej oraz struktury państwa brytyjskiego. Po każdej z nich pozostali uczniowie mogą zadawać prelegentom pytania.

3. Uczniowie po kolei wymieniają zanotowane przez siebie informacje, które w postaci mapy myśli zostają umieszczone na tablicy (powtarzające się hasła nie są ponownie zapisywane, tylko podkreślane w sposób, który pozwoli na koniec ocenić, jak dużo osób uznało je za ważne).

4. Praca z filmem nr 1. Uczniowie w parach wynotowują najistotniejsze informacje, a następnie rozwiązują ćwiczenia dołączone do filmu. Chętne/wybrane pary przedstawiają rozwiązania na forum klasy.

5. Nauczyciel podsumowuje oraz ocenia wygłoszone prezentacje, a także uzupełnia niezbędne informacje, jeśli jest taka konieczność (uzupełnia mapę myśli). Podkreśla wpływ ustroju brytyjskiego na kształtowanie się demokracji parlamentarnej w krajach europejskich.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8 w sekcji „Film 2”.

2. Nauczycielz ocenia wygłoszone prezentacje, a także uzupełnia niezbędne informacje, jeśli jest taka konieczność (uzupełnia mapę myśli). Podkreśla wpływ ustroju brytyjskiego na kształtowanie się demokracji parlamentarnej w krajach europejskich.

Praca domowa:

Uczniowie oglądają film 2 i wykonują ćwiczenia 1–3 dołączone do materiału.

Materiały pomocnicze:

Przemysław Lewicki, Przełom konstytucyjny w Wielkiej Brytanii, 9.10.2019 r., klubjagiellonski.pl.

Agnieszka Pawłowska, Wielka Brytania, [w:] Samorząd terytorialny w wybranych państwach europejskich, red. Andrzej K. Piasecki.

Jagoda Szpak, Wpływ prawa natury i prawa pozytywnego na „common law” i „civil law”, digitallibrary.pl.

Izabela Kapsa, Pozycja ustrojowa Premiera Wielkiej Brytanii w świetle jego kompetencji i praktyki politycznej, repozytorium.ukw.edu.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Filmy mogą zostać wykorzystane do stworzenia porównania pomiędzy systemem parlamentarnym Wielkiej Brytanii i innych krajów.