Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Jesień Narodów. Przemiany w państwach komunistycznych w 1989 roku

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
LIV. Świat na przełomie tysiącleci. Uczeń:
1) charakteryzuje proces rozpadu ZSRS i określa jego następstwa;
2) charakteryzuje przemiany społeczno‑polityczne w Europie Środkowo‑Wschodniej w latach 1989–1991;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wyjaśnia znaczenie pojęcia Jesień Narodów w kontekście Wiosny Ludów.

  • charakteryzuje przemiany 1989 roku i obalanie systemu komunistycznego w poszczególnych państwach komunistycznych.

  • tłumaczy przyczyny rozpadu Jugosławii.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cel lekcji.

  2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?

Faza realizacyjna:

  1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego przemian w 1989 r. w państwach bloku komunistycznego. Uwaga: każde z pytań powinno rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

  2. Praca z pierwszym multimedium („Linia chronologiczna”). Nauczyciel czyta polecenie nr. 2: „Wyjaśnij, jaki wpływ na sytuację w krajach bloku komunistycznego miała pierestrojka” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

  3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel prezentuje multimedia. Tym razem uczniowie pracują w grupach 4‑osobowych, przygotowując odpowiedzi na wskazane przez nauczyciela polecenia (w zależności od czasu prowadzący może odtworzyć oba filmy albo tylko film nr 2 poświęcony przemianom w państwach niemieckich, Czechosłowacji i Rumunii; wówczas uczniowie porównują przebieg wydarzeń w tych państwach). Po wyznaczonym czasie wybrane grupy odczytują swoje odpowiedzi na forum. Inni uczniowie uzupełniają ich wypowiedzi. Nauczyciel pilnuje porządku pracy i koryguje ewentualne nieścisłości czy błędy.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli na temat: „Jesień Narodów. Przemiany w państwach komunistycznych w 1989 roku”.

  2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów. Na zakończenie może dokonać oceny pracy uczniowskich grup.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

  2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj ćwiczenia dołączone do filmów w sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

1989 – koniec systemu. Polska, Węgry, NRD, Czechosłowacja, Bułgaria, Rumunia, red. Piotr Głogowski, Warszawa 2014.

E. Czapiewski, J. Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

J. Holzer, Europa zimnej wojny, Kraków 2012.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami zawartymi w linii chronologicznej, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.