Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Kurs logiki: lekcja 42. Badanie wnioskowań. Analiza tekstów wybitnych filozofów pod kątem badania strategii dowodzenia

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji. Uczeń:

• rozpoznaje typów wnioskowań w dłuższych tekstach filozoficznych;

• poprawia argumenty;

• rozumie wybrane najważniejsze typy wnioskowań.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi klasę o powtórzenie wszystkich form wnioskowania zawodnego.

Faza wprowadzająca:

1. Podanie tematu i celu lekcji.

2. Nauczyciel upewnia się, czy uczniowie wywiązali się z zadania, prosząc, by poszczególni uczniowie podali typy i przykłady wnioskowania zawodnego. Komentuje trafność podanych przykładów.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dobiera uczniów w trójki, każda z grup ma za zadanie przeczytać razem esej Michela de Montaigne’a i przeanalizować zawarte w nim typy wnioskowań. Ich zadaniem jest także odróżnienie wniosków od przesłanek.

2. Nauczyciel prosi kolejne grupy o zaprezentowanie wyników swojej pracy. Po wszystkich prezentacjach klasa dyskutuje chwilę w sposób moderowany przez nauczyciela nad różnicami w wynikach pracy poszczególnych trójek.

3. Uczniowie zapoznają się z dalszą częścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje kolejne etapy analizy eseju, upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.

4. Nauczyciel kontynuuje rozmowę kierowaną omawiając z uczniami strategie zastosowane przez Michela de Montaigne’a, ich trafność, a także zgodność wcześniejszych uczniowskich propozycji z analizą oferowaną przez e‑materiał.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

Praca domowa:

1. Napisz esej filozoficzny na dowolny temat o podobnej strukturze do tej zaproponowanej przez Michela de Montaigne’a

Materiały pomocnicze:

• Grzybowski J. i inni, Sposób na filozofię. Kluczowe zagadnienia z dydaktyki przedmiotowej, Warszawa 2016.

• Drozdowicz Z., Czego powinni nauczyć się filozofowie i czego mogą oni nauczyć innych?, w: „Filo‑Sofija” 26(2014/3), s. 29–40.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Audiobook” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.