Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Antyczna literatura grecka, teatr i retoryka

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje rodzaje literackie: epikę, lirykę i dramat, które powstały w antycznej Grecji;

• analizuje związek antycznej religii z powstaniem jednego z rodzajów literackich – dramatu;

• wyjaśnia znaczenie retoryki i teatru w życiu mieszkańców antycznej Grecji;

• przedstawia najważniejszych twórców literatury oraz teatru greckiego;

• opisuje wpływ stylu życia Greków na powstałe gatunki literackie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Antyczna literatura grecka, teatr i retoryka”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Audiobook” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Może polecić, aby uczniowie odliczyli do sześciu, i przydzielić poszczególnym grupom określony zakres tematyczny: dla grup 1 i 4 – literatura antyczna, dla grup 2 i 5 – teatr antyczny oraz dla grup 3 i 6 – twórczość retoryczna i historiografia antyczna.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu uczniowi lub uczennicy przeczytanie wyświetlonego tematu i celów zajęć. Omawia planowany przebieg lekcji.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów – po jednym z danej grupy tematycznej (tak, aby przedstawiony został cały zakres, tj. literatura, teatr i retoryka z historiografią). Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z pierwszym multimedium („Audiobook”). Nauczyciel przypomina, że uczniowie mieli zapoznać się z nagraniem w domu. Uczniowie wykonują w parach polecenie 2: „Na podstawie audiobooka opisz wpływ bogów na losy bohaterów”. Po ustalonym czasie reprezentant jednej z par przedstawia propozycję odpowiedzi, nauczyciel weryfikuje jej poprawność.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel zapowiada, że odtworzy film dotyczący dwóch poetów antycznej Grecji: Safony i Archilocha z Paros. Uczniowie zapoznają się z drugim z filmów, klasa dzieli się na czteroosobowe grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń: uczniowie najpierw wymieniają charakterystyczne cechy starożytnej greckiej poezji miłosnej (polecenie 4), a następnie analizują, dlaczego wiersze greckich poetów odkryte w XIX w. przez europejskich badaczy bulwersowały i budziły niechęć (polecenie 5). Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują swoje propozycje odpowiedzi. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów, może zadać im pytanie o współczesny odbiór tych utworów.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie podsumowują swoją wiedzę z wykorzystaniem mapy myśli, wciąż pracując w dotychczasowych grupach. Każda grupa na środku kartki A4 wpisuje główne hasło „Antyczna literatura i teatr” i rysuje gałęzie mapy. Powinny rozchodzić się promieniście i rozdzielać na kolejne gałęzie. Słowa, które zostaną umieszczone nad gałęziami, powinny być słowami kluczami, wyrażającymi istotę myśli lub zagadnienia. Ważne, aby cała mapa zmieściła się na jednej stronie.

2. Po wykonaniu pracy, w zależności od liczebności klasy i czasu, nauczyciel prosi o omówienie mapy myśli przedstawicieli wybranych lub wszystkich grup.

3. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, ocenia pracę uczniów, w tym przedstawione prezentacje.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 6 i 7 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenie 3 dołączone do audiobooka: „Zapoznaj się z fragmentem filmu Troja z 2004 r. w reżyserii Wolfganga Petersena i porównaj przedstawienie pojedynku Achillesa z Hektorem z tekstem Iliady”.

Materiały pomocnicze:

R.R. Chodkowski, Teatr grecki, Lublin 2003.

Literatura Grecji starożytnej, t. 1–2, red. H. Podbielski, Lublin 2005.

J. Łanowski, 

Wskazówki metodyczne:

Informacje z sekcji „Audiobook” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do samodzielnej pracy uczniów. Natomiast filmy z drugiego multimedium uczniowie mogą obejrzeć przed zajęciami albo m.in. na ich podstawie przygotować krótką notatkę na temat poezji antycznej.