Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Nauka i filozofia epoki baroku

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje poglądy XVII‑wiecznych filozofów.

• opisuje postęp w naukach przyrodniczych.

• interpretuje myśl polityczną XVII w.

• ocenia wkład XVII‑wiecznych myślicieli w rozwój nauki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do wspólnego ustalenia kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do trzech. Łączą się w zespoły wg przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”.
   Grupa 1 – Filozofia XVII w.
   Grupa 2- Rozwój nauk przyrodniczych w XVII w.
   Grupa 3 - Myśl polityczna XVII w.
   Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Chętne/wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Nauczyciel wprowadza uczniów w treść polecenia nr 1 „Zapoznaj się z prezentacją multimedialną. Oceń znaczenie wynalezienia i zastosowania w nauce teleskopu oraz mikroskopu.”. Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem omawiając kolejno wykonane kroki.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie indywidualnie rozwiązują zadania na czas, od najłatwiejszych do najtrudniejszych. Nauczyciel na platformie śledzi postępy uczestników zajęć. Osoba, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa, a nauczyciel może nagrodzić ocenami za aktywność.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Wyobraź sobie, że odbywa się plebiscyt na najważniejszego przedstawiciela nauki w epoce baroku. Jaką osobę zgłosisz do plebiscytu i dlaczego? Napisz krótką notkę, uzasadniając swoją propozycję.

Materiały pomocnicze

Bernal J. D., Nauka w dziejach, Warszawa 1957.

Kersten A, Historia powszechna. Wiek XVII, Warszawa 1984.

Libiszowska Z., Król−Słońce i jego czasy, Warszawa 1968.

Magdziarz W., Ludwik XIV, Wrocław 1991.

Mikulski K., Wijaczka J. Historia powszechna. Wiek XVI‑XVIII, Warszawa 2012.

Wielka historia świata. Tom 6. Grzybowski S., Narodziny świata nowożytnego 1453‑1605, Warszawa 2005.

Uklejska M., Zarys rozwoju nauki i jej organizacji. Część II Czasy nowożytne, Warszawa 1963.

Wielka historia świata. Tom 7, Świat w XVII w., red. A. Podraza, Warszawa 2005.

Wójcik Z., Historia powszechna XVI‑XVII w., wyd. XII, Warszawa 2012.

Wyczański A., Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987.

Kołakowski Andrzej, Rozum doświadczalny, „Mówią Wieki” 8/1993.

Kołakowski Andrzej, Rozum technologiczny, „Mówią Wieki” 9/1993.

Mroczkowska‑Rusiniak Dorota, Wenecki karnawał, „Mówią Wieki” 4/2008.

Otto Maria, W pracowni Jana Heweliusza, „Mówią Wieki” wydanie specjalne 3/2013, Gdańsk – miasto wielkiej historii.

Sikora Adam, Służebnik Lewiatana, „Mówią Wieki” 4/1997.

Wskazówki metodyczne:

• Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wtedy uczniowie zapoznają się z informacjami w sekcji „Prezentacja multimedialna” i przygotowują swoje propozycje odpowiedzi. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.